Scenariusz zajęć otwartych dla rodziców i nauczycieli kontraktowych z udziałem uczniów kl. I szkoły podstawowej i kl. II gimnazjum

Zadania edukacyjne:

• zapoznanie z niektórymi tradycjami i obrzędami ludowymi,

• kształtowanie umiejętności logicznego myślenia i kojarzenia,

• doskonalenie umiejętności poprawnego pisania, układania wyrazów, rozszyfrowywania tekstów,

• zapoznanie z nowymi pl±sami, konkursami, zabawami,

• zaznajomienie z technikami relaksacji i kształtowanie umiejętności wypowiadania swoich myśli.

Zadania wychowawcze:

• pielęgnowanie polskich tradycji,

• wdrażanie do aktywnego spędzania czasu wolnego,

• zachęcanie do relaksacji - ukazanie metod terapii w celu odreagowania napięć,

• uczenie współdziałania uczniów starszych z młodszymi,

• wdrażanie rodziców do wspólnych zabaw, konkursów z dziećmi,

• dowartościowywanie uczniów poprzez aktywny udział w zabawach i konkursach.

Metody: drama, "spacer w wyobraźni", gry, zabawy, konkursy, pl±sy, "burza mózgów".

¦rodki dydaktyczne:

• rekwizyty do wróżb: wosk, miski z wod±, klucze, jabłka, kubki, obr±czka, pierścionek, różaniec, moneta, ilustracje kwiatów, serca z imionami, kartoniki z nazwami zawodów;

• rekwizyty do konkursów: grosiki, zaszyfrowane hasła, jabłka, noże;

• nagrody: medale, dyplomy, owoce;

• rekwizyty do zajęć: materace, nożyczki, pojemniki, magnetofon, kaseta z muzyk± do relaksacji.

Sceneria uroczystości : świetlica szkolna udekorowana plakatami, rysunkami, serpentynami, gał±zkami, świecami; stoły udekorowane serwetkami, ciastem i napojami dla dzieci i rodziców, nauczycielki w strojach wróżek, uczniowie gimnazjum w strojach elfów.

Przebieg uroczystości uzależniony jest od pomysłowości, czasu, możliwości technicznych. Poniżej kilka propozycji, które można twórczo modyfikować, uzupełniać - np. wspólnym śpiewaniem i elementami ruchowymi

I. WPROWADZENIE

Wróżka I: Człowiek często myśli o tym, co go w życiu spotka. Planuje, marzy, fantazjuje. Zbliża się wigilia Andrzeja, a wraz z ni± Andrzejki i andrzejkowe wróżby. Posłuchajcie sk±d wzięła się tradycja Andrzejek.

Wróżka II: Późn± jesieni± po zakończeniu wszystkich prac rolnych, gdy dni były coraz krótsze a wieczory coraz dłuższe, rozpoczynała się niegdyś na wsi pora kojarzenia małżeństw. Następował wtedy okres zabaw i wróżb. Szczególnym dniem był 29 listopada - wigilia św. Andrzeja. ¦w. Andrzej pochodził z Betsaidy w Galilei. Był rybakiem i uczniem Jana Chrzciciela, a potem poszedł za Chrystusem. Przyprowadził też do Niego swojego brata Szymona Piotra. Przedstawiał Jezusowi pogan, którzy chcieli Go poznać. Podobno był obieżyświatem - nauczaj±c podróżował po wielu krajach. Zgin±ł ukrzyżowany w Achai. Wcześniej zd±żył założyć w Bizancjum kościół. W przeciwieństwie do innych świ±t z wigili± św. Andrzeja nie ł±czyły się wróżby o urodzaj, pogodę czy bogactwo. Ten wieczór był poświęcony wył±cznie wróżbom matrymonialnym. Dziewczęta, często za pomoc± modlitw, postów i innych umartwień, starały się zaskarbić sobie łaskę swojego patrona. Znaczenie św. Andrzeja jako patrona dziewcz±t było podkreślane przysłowiami: "Na św. Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja", "Noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego".

Wróżka I: Dzisiejszego wieczoru również przeniesiemy się w świat wróżb i fantazji do "Krainy Magii". Aby wejść do magicznego świata musicie spełnić dwa zadania.

Wróżka II: Do "Krainy Magii" wchodz± tylko te dzieci, które uwolni± się od złych i ponurych myśli. Dokonamy teraz obcięcia kosmyków waszych włosów. Wrzucaj±c kosmyk do pojemnika każdy wypowie zaklęcie: "Złe i ponure myśli - precz!".

(Wróżki obcinaj± kosmyki włosów, które następnie pal± na znak uwolnienia od złych i ponurych myśli)

Wróżka I: Aby przekroczyć próg do "Krainy Magii" musimy nauczyć się marzyć. Ludzie maj± różne marzenia. Wielu marzy o bogactwie: pięknym domu z basenem, bajkowym ogrodzie, odlotowym samochodzie. Inni chc± być sławni i podziwiani. Marz± aby zostać gwiazd± filmu, piosenki, znanym politykiem. Niektórzy chcieliby zwiedzić cały świat. Marz± o dalekich podróżach, nieznanych l±dach i krajach, albo o zdobyciu kosmosu, poznaniu obcych planet, a nawet kosmitów. Jednak często marzenia ludzi sprowadzaj± się do zwykłych, codziennych spraw. Dzieci marz± o sukcesach w szkole, dobrych kolegach, ładnym ubraniu. Dorośli o wspaniałej rodzinie, kochaj±cych i miłych dzieciach, satysfakcjonuj±cej pracy. Wszystkie marzenia s± ważne, ale najważniejsze jest, aby towarzyszyło im szczęście. Jeśli dzięki naszym marzeniom będziemy zadowoleni, uśmiechnięci i lepsi dla innych, będziemy mogli powiedzieć, że nasze marzenia się spełniły. Wybierzemy się teraz na "Spacer w wyobraźni". Połóżcie się wygodnie, zamknijcie oczy, posłuchajcie muzyki i wybierzcie się w świat swoich marzeń.

(Przy dźwiękach nastrojowej muzyki dzieci "wędruj± w wyobraźni". Po kilku minutach otwieraj± oczy, siadaj± w kręgu. Chętni uczniowie opowiadaj± o swoich marzeniach.)

II.

Wróżka I: Wspaniale poradziliście sobie z wymaganymi zadaniami, więc zapraszam was teraz do "Krainy Magii". "Krainę Magii" zamieszkuj± Elfy - dobre duszki, które pomog± spełnić wasze marzenia. Na wszelki wypadek przypominam, że nasza wyprawa jest tylko zabaw±.

(Nadchodz± Elfy - przebrani gimnazjaliści.)

Wróżka II: Aby wróżby się spełniły wymówmy kolejne zaklęcie : " Hokuspokus. Czary- mary, aby wróżba się spełniła, złóżmy dary".

(Uczniowie powtarzaj± zaklęcie i wrzucaj± grosik do miski z wod± )

Wróżka I: Elfy zasiadły w "k±cikach wróżb". Wylosujcie "symbole andrzejkowe", które wskaż± wam do którego k±cika się udać.

(Uczniowie losuj± symbole andrzejkowe - $, Y, ń, K, które dokonuj± podziału na 4 grupy. Każda grupa udaje się do swojego "k±cika wróżb". Po zakończeniu wróżb w jednym k±ciku, uczniowie udaj± się do kolejnego).

KˇCIK I: Wróżba "Kubki przyszłości"

Na stole kładziemy obr±czkę, pierścionek, różaniec i monetę. Nakrywamy rekwizyty kubkami plastykowymi. Elf odwraca kubek wskazany przez uczestnika i przepowiada znaczenie "magicznych przedmiotów":

• obr±czka - oznacza w przyszłości małżeństwo,
• pierścionek - zostaniesz star± pann± lub kawalerem,
• różaniec - ci±głe modlitwy,
• moneta - bogactwo.

KˇCIK II: Wróżba "Mowa kwiatów"

Na stole rozkładamy ilustracje kwiatów. Uczestnik losuje kwiat, a Elf wyjaśnia, co mu kwiat przepowiada:

• aster - uważaj, czekaj± cię kłopoty,
• narcyz - zakochasz się,
• nasturcja - gor±ca miłość,
• piwonia - szczęście w podróży,
• róża - szczęście w życiu, powodzenie,
• jemioła - przyjaźń, wybaczenie i zgoda,
• lilia - niewinność i samotność,
• stokrotka - dobieraj staranniej przyjaciół,
• bez - miłe towarzystwo,
• dalie - sukcesy w życiu,
• niezapominajki - będziesz tęsknić,
• goździk - zazdrość.

KˇCIK III: Wróżba "Imiona"

Elfy trzymaj± serca z imionami dziewcz±t i chłopców. Uczestnik przebija szpileczk± serca z wypisanymi na odwrocie imionami. Miejsce przebicia wskaże imię przyszłej sympatii.

KˇCIK IV: Wróżba "Kim będę?"

Uczestnicy losuj± z woreczka kartki z nazwami zawodów, które będ± wykonywały w przyszłości.

(Po zakończeniu wszystkich wróżb uczniowie wracaj± do kręgu )

Wróżka II: W "Krainie Magii" nie tylko przepowiadamy przyszłość, ale również świetnie się bawimy. Do zabawy zapraszamy również rodziców. Wspólnie wykonamy pl±s.

PLˇS: " I znów zwi±żemy kr±g" ( J. Szopińska-Gmerek, E. Rutkowska "Pl±saczek")

1. Kciuki do przodu - cziku, cziku, cziku
2. Łokcie do tyłu - cziku, cziku, cziku
3. Kolana ugi±ć - cziku, cziku, cziku
4. Nóżki wykrzywić - cziku, cziku, cziku
5. Klatka do przodu - cziku, cziku, cziku
6. Głowa na klatę - cziku, cziku, cziku
7. Język do przodu - łe, łe

Melodia refrenu to Deszczowa piosenka Georgea Gershwina. Stoimy w kole i przy śpiewaniu refrenu klaszczemy rytmicznie w ręce. Po każdorazowym odśpiewaniu refrenu dodajemy jeden element (pokazuj±c go jednocześnie). Na słowa "cziku, cziku" rytmicznie kołyszemy się na boki w pozycji jaka zostaje po kolejnym elemencie. Jest jeden prowadz±cy, który wykrzykuje kolejny element a reszta mu odkrzykuje (naśladuj±c go).

Wróżka I: W naszej "Krainie Magii" przebywa wiele magicznych kotów. Ludzie wierz±, że czarny kot przynosi pecha. Jeżeli zdarzy się, że kot przebiegnie drogę, zmieniaj± trasę wycieczki. Ale koty to także zwierzęta, które emanuj± pozytywn± energi±. Jeżeli pogłaszczemy i przytulimy kota stajemy się odprężeni, zrelaksowani i szczęśliwi. Zamienię was teraz w "magiczne koty". Dobierzemy się parami i zabawimy w zabawę "Kotki dwa".

Zabawa "Kotki dwa":(melodia "Kesera")

Kotki dwa ( 3x) - stoimy naprzeciw siebie,
Kotki szare, kotki bure obydwa - pokazujemy na przemian praw± i lew± ręk±,
I kochaj± się te kicie, przytulaj± swoje pysie - obejmuj± się,
Kotki szare, kotki bure obydwa - obejmuj± się.

La, la, la...( 20 x ) - haczyki
I kochaj± się te kicie, przytulaj± swoje pysie - obejmuj± się
Kotki szare, kotki bure obydwa - obejmuj± się

         (Powtórzenie zabawy w parach z rodzicami )

Wróżka II: Elfy w "K±cikach wróżb" przygotowały dla was kolejn± wróżbę. Będzie to "magiczny wosk".

(Elfy trzymaj± klucz przez który dzieci "lej± wosk". Z cienia "magicznego wosku" uczniowie odczytuj± kształt - symbol tego, co czeka ich w przyszłości. Znaczenia symboli znajduj± się porozwieszane na "gał±zkach szczęścia" ).

Znaczenia symboli :

• Orzeł - szybki, wysoki lot po władzę. Dzięki bystrości i zdolnościom osi±gniesz władzę.
• Mrówka - pracowitość. Czeka cię pracowity rok. Wykażesz się gospodarności±.
• Pieni±dz - symbol dóbr materialnych. Wygrasz na loterii.
• Jabłko - niezgoda. Pokłócisz się z przyjacielem.
• Ksi±żka - wiedza. Doskonałe wyniki w szkole.
• Koło - doskonałość. Daje bezpieczeństwa każdemu.
• Róg - atak, triumf. Będziesz najlepszy w jakiejś dziedzinie.
• Serce - siedziba życia. Czeka cię miłość i szczęście.
• Słońce - zyskasz chwałę i popularność. Pocz±tek kariery.
• Drzwi - duża zmiana w życiu np. czeka cię bogactwo.
• Jaskółka - dobra wróżba. Nadzieja, pracowitość, pilność.
• Korona - władza i potęga. Czeka cię pochwała i nagroda.
• Język - zło, plotka, obmowa.
• Klucz - symbol powagi i władzy, porz±dku i rozwagi.
• Labirynt - zamieszanie, zamęt. Sytuacja się skomplikuje.
• Dom - udane życie rodzinne.
• Gwiazda - spełnienie marzeń.
• Samochód - czekaj± cię podróże.

Wróżka I: W "Krainie Magii" spożywamy "magiczne potrawy", które dodaj± nam sił i energii. Zapraszam wszystkich do spożywania magicznych ciasteczek i napojów.

(Dzieci i rodzice konsumuj± przygotowane wcześniej ciasteczka i napoje )

III. ZAKOŃCZENIE

(Wróżki, Elfy, uczniowie i rodzice ustawieni w kręgu)

Wróżka I: Spotkanie w "Krainie Magii" dobiega końca. Nie chcemy jednak, abyście zapomnieli, że taka kraina istnieje. Jeżeli będziecie chcieli do niej wrócić zamknijcie oczy i pospacerujcie w wyobraźni. Pamiętajcie, że tak naprawdę to tylko od was zależy, czy spełni± się wasze marzenia. Wróżby i czary s± tylko zabaw±. Na pami±tkę naszej zabawy otrzymacie "Magiczne dyplomy", na których znajduj± się informacje dotycz±ce waszych znaków zodiaku, a także wylosujcie losy z przesłaniem dotycz±cym waszej przyszłości. Trzy losy będ± zawierać szczególn± niespodziankę.

(Wróżki wręczaj± każdemu dziecku "Magiczny dyplom". Elfy podchodz± do każdego z "drzewkiem szczęścia", na którym znajduj± się losy przyszłości. Trzy losy zawieraj± szczególn± niespodziankę - np. bilety na koncert dla najmłodszych )

 Jolanta Gawryś, Lidia Kutrybała

Zespół Szkół w Chorzelowie

Literatura:

B. Krzywobłocka: Stare i nowe obyczaje. Warszawa 1986

J. Kamocki: Od Andrzejek do dożynek. Warszawa 1986

J. Szczypka: Kalendarz Polski. Warszawa 1984

E.Wójcicka, A.Włodarz: Andrzejkowe wróżby. "Biblioteka w Szkole" 1997 nr 9

K. Wyrebek: Katarzynkowo-Andrzejkowa "Jaskinia Wróżb" w bibliotece szkolnej. "Biblioteka w Szkole" 1999 nr 9 s. 13

M. Ziółkowska: Szczodry wieczór, szczodry dzień. Warszawa 1989