Program realizacji ścieżki czytelniczo - medialnej w klasie V

Opracowała: Janina Witek, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku (Dziennik Ustaw nr 61) w sprawie podstawy programowej.

Program dostosowany jest do podręczników i programów nauczania, z których korzystają nauczyciele naszej szkoły.

Treść z podstawy programowej

1. Dzieje pisma, książki, prasy i przekazów medialnych.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Wynalezienie pisma i jego znaczenie dla rozwoju cywilizacji.	Ukazanie znaczenia rejestracji i przekazów medialnych w poznawaniu historii oraz teraźniejszości.	historia	15 min. 15 min. 15 min. 45 min.	Narodziny pierwszych cywilizacji i państw. W szkole greckiej i rzymskiej. Obyczaje w starożytności. Przedziwne dzieje języków i pisma.	potrafi podać różne rodzaje pisma i materiałów pisarskich w kolejności chronologicznej, uzasadni znaczenie pisma dla rozwoju cywilizacji.
   Pismo, języki starożytne i współczesne.		historia	45 min. 10-15 min.	Przedziwne dzieje języków pisma. Cykl lekcji: "Dziedzictwo starożytności".	potrafi podać różne rodzaje alfabetów, potrafi i rozumie potrzebę korzystania ze słownika wyrazów obcych.
   Średniowieczni dziejopisarze i ich dzieła.		historia	15 min. 15 min. 15 min. 45 min.	Dzień w kraju Mieszka. Cesarz Otton III. Miasta średniowieczne. Średniowieczni dziejopisarze i ich dzieła.	odróżni rodzaje dzieł np. kronikę od rocznika, rozumie rolę dzieł w poznaniu minionych epok.
   Druk - cudowny wynalazek dla rozwoju nauki i kultury.		historia	10 min. 10 min	Rozkwit rzemiosła w średniowieczu. Średniowieczni dziejopisarze i ich dzieła.	zna historię wynalezienia druku, rozumie rolę druku dla rozwoju nauki i kultury.
   Zakładka do książki wykonana z tworzyw sztucznych i jej zastosowania.		technika	90 min.	Zakładka do książki.	posługuje się zakładką, rozumie zasady korzystania z zakładki, wykona zakładkę z tworzyw sztucznych.
   Poznajemy początki kina.		język polski	90 min	Jak narodziło się kino?	zna historię kina i nagrywania filmu, rozumie rolę kina jako przekazu medialnego.

    
2. Wydawnictwa informacyjne, literatura popularnonaukowa, czasopisma dziecięce i młodzieżowe.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Korzystanie z książek popularnonaukowych w pracy ucznia na lekcjach historii oraz uzupełniania wiedzy.	Ćwiczenie umiejętności odnalezienia podstawowych informacji w wydawnictwach informacyjnych. Kształtowanie nawyku sięgania po wydawnictwa informacyjne.	historia	5-10 min. każdej lekcji	Uwaga: właściwie większość tematów.	korzysta z literatury popularnonaukowej, potrafi wyszukać informacje na określony temat.
   Nietekstowe źródła informacji - mapa.		historia	5-10 min. każdej lekcji	Uwaga: korzysta się na większości lekcji.	potrafi odczytać z mapy właściwe informacje, umiejscowi na mapie opisywane cywilizacje, wydarzenia, rozumie rolę korzystania z nietekstowych źródeł informacji.
   Słowniki dwujęzyczne na lekcjach języka angielskiego i niemieckiego.		język angielski i niemiecki	5-10 min.	Uwaga: korzysta się na prawie każdej lekcji.	potrafi posługiwać się słownikami dwujęzycznymi.
   Niektóre źródła informacji dane statystyczne.		matematyka	45 min.	Zbieranie danych i odczytywanie za pomocą diagramów.	potrafi odczytać z diagramów informacje (ewentualnie odczytanie wykresów temperatury).
   Mapa - nietekstowe źródło informacji i jej korelacja z układem współrzędnych.		matematyka	45 min.	Układ współrzędnych w aspekcie geograficznym.	rozumie rolę mapy jako źródła informacji, potrafi zaznaczyć miejsca geograficzne w układzie współrzędnych.
   Korzystanie z literatury popularnonaukowej na przyrodzie.		przyroda	30 min.	Zajęcia terenowe.	korzysta z książek popularnonaukowych ("Przewodnik do rozpoznawania roślin i zwierząt"), potrafi wyszukać informacje na zadany temat.
   Korzystanie z literatury popularnonaukowych w celu poszerzenia wiadomości.		matematyka		Zadanie domowe dla chętnych uczniów. Cechy podzielności przez 6, 7, 8, 11.	korzysta z Encyklopedii Matematyki, potrafi znaleźć potrzebne informacje w książkach popularnonaukowych.
   Sztuka użytkowa - projektuję okładkę do wybranej książki.		sztuka	45 min.	Projektowanie okładki do wybranej przez siebie książki.	uzasadni wybór książki, zaprojektuje okładkę.
   Rodzaje grafiki użytkowej.		sztuka	45 min.	Grafika użytkowa.	odróżni rodzaje grafiki użytkowej, zaprojektuje znaczek pocztowy, potrafi odczytać informacje z grafiki użytkowej.
   Planowanie kadrów w celu wykonania własnego komiksu.		sztuka	45 min.	Kadr. Wykonanie własnego komiksu.	zna zasady planowania kadrów, potrafi opisać cechy komiksu, wykona komiks.
   Czasopisma - źródło aktualnej wiedzy i rozrywki.		język polski	45 min.	Czasopisma i ich rodzaje.	potrafi dokonać podziału czasopism i podać przykłady, rozumie rolę czasopisma jako źródła aktualnej wiedzy i rozrywki, potrafi korzystać z czasopisma i znaleźć potrzebne informacje.
   Zasady korzystania ze słownika języka polskiego, synonimów, wyrazów obcych.		język polski	45min.	Opowiadamy różnie o tym samym.	potrafi odczytać zawarte w słownikach informacje, odszuka trafnie przez siebie dobranym wydawnictwie informacyjnym potrzebną informację.
   Korzystanie ze źródeł historycznych pisanych.		historia	10 min.	Uwaga: elementy każdej lekcji.	potrafi czytać ze zrozumieniem wybrane teksty źródłowe, potrafi dokonać selekcji informacji zdobytych z tekstów źródłowych, rozumie rolę źródeł historycznych.
   Poznajemy literaturę popularnonaukową.		lekcja biblioteczna	45 min.	Literatura popularnonaukowa.	zna dziedziny nauki i wiedzy odpowiadające przedmiotom szkolnym, zna budowę książki popularnonaukowej, rozumie różnicę miedzy literaturą piękną a popularnonaukową, wyszuka w książce popularnonaukowej fragmenty tekstu odnoszące się do ustalonego tematu.
   Biblia jako źródło historyczne i źródło informacji o dziejach Izraela.		historia	45 min. 45 min.	Religia żydowska. Narodziny i rozkwit religii chrześcijańskiej.	rozumie rolę Biblii jako źródła historycznego, potrafi wymienić podstawowe przykazania religijne Żydów.
   Nietekstowe źródła informacji: herby, ryciny, fotografie, źródła ikonograficzne.		historia	45 min. 45 min. 90 min.	Babilon, Ateny i Rzym. Osiągnięcia starożytnej architektury. Architektura, sztuka romańska i gotycka.	zinterpretuje nietekstowe źródła informacji, potrafi na podstawie źródeł ikonograficznych rozpoznać style i cechy charakterystyczne.
   Położenie Polski. Mapa polityczna i fizyczna jako nietekstowe źródła informacji.		przyroda	90 min.	Położenie Polski, sąsiedzi i podział administracyjny.	odczytuje z mapy właściwe informacje, potrafi wykorzystać mapę do rozwiązania konkretnego zadania.
   Wychowanie komunikacyjne - nietekstowe źródła informacji.		technika	90 min.	Poznajemy znaki drogowe.	rozumie istotę znaków drogowych, odróżni ich rodzaje, potrafi wykorzystać swoją wiedzę o znakach drogowych i uzyskać kartę rowerową.

    
3. Katalogi, kartoteki, zautomatyzowany system wyszukiwania danych.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Korzystanie z warsztatu informacyjnego biblioteki.	Kształcenie umiejętności korzystania z warsztatu informacyjnego biblioteki.	lekcja biblioteczna	45 min.	Katalog rzeczowy.	zna zasady korzystania z katalogu rzeczowego, potrafi dotrzeć do książek za pomocą katalogu rzeczowego.

    
4. Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Porozumiewamy się za pomocą języka mówionego.	Uzyskanie znaczenia poprawności językowej dla procesów porozumiewania się.	język polski	45 min.	Słuchaj, kiedy mówię! Porozumiewamy się za pomocą języka mówionego.	rozumie znaczenie poprawnej wymowy w komunikacji międzyludzkiej, zna i stosuje zasady poprawnej wymowy, stosuje zasady kulturalnego komunikowania się.
   Ćwiczymy ciche czytanie ze zrozumieniem.		język polski	45 min.	Testy sprawdzające czytanie ze zrozumieniem - 1 w semestrze.	potrafi czytać tekst ze zrozumieniem, poprawnie odpowie na pytania zawarte w tekście.

    
5. Komunikacja werbalna i niewerbalna, bezpośrednia i medialna.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Komunikacja za pomocą gestów i mowy ciała.	Pogłębianie rozumienia różnych rodzajów kodów.	sztuka	45 min.	Praca z uwzględnieniem mowy ciała, znaków pt. "Ważne wydarzenie w moim życiu".	potrafi oddać w pracy plastycznej uczucia, myśli, potrafi odczytać komunikaty niewerbalne na podstawie obserwacji gestów i zachowania.
   Znaki - środkiem wyrazu plastycznego obrazu.		sztuka	45 min.	Znaki, gesty, mowa ciała.	zna sposoby wyrażania emocji, nastroju przy pomocy mowy ciała, mimiki, gestów.
   Wyrażam swoje uczucia (gesty, mimika) - porozumiewanie się za pomocą komunikatu niewerbalnego.		język polski	45 min.	Cieszę się, ale trochę mi żal ... Wyrażam swoje uczucia.	potrafi odczytać komunikaty niewerbalne na podstawie gestów i mimiki, odróżni i nazwie uczucia pozytywne i negatywne.
   Przedstawienie za pomocą pantomimy scenki z mitów greckich jako przykład komunikatu niewerbalnego.		język polski	45 min.	Poznajemy mit o Dedalu i Ikarze (scenki dramatyczne).	posługuje się komunikatem niewerbalnym, zinterpretuje wyrażony komunikat.

    
6. Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Książka a sztuka.	Pogłębianie umiejętności dostrzegania poznawczych walorów mediów.	sztuka	45 min.	Książka, jej znamiona, porównanie ze sztuką.	potrafi wyszukać podobieństwa między literaturą a sztuką, wyszuka w tekście wiersza obrazy.
   Radio, teatr, film - różnice między tymi dziedzinami twórczości.		język polski	45 min.	Różnice między radiem, teatrem, filmem.	zna i posługuje się słownictwem związanym z radiem, teatrem, filmem, określi różnicę między tymi dziedzinami twórczości.

    
7. Funkcje i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Edukacja filmowa.	Kształcenie umiejętności oceny komunikatów medialnych.	godzina wychowawcza	90 min.	Idziemy do kina.	zna zasady zachowania się w czasie projekcji filmu, oceni film, rozumie przesłanie filmu.
   Graffiti nowa forma przekazu informacji.		sztuka	90 min.	Graffiti - jak powstaje. Graffiti - praca dowolna w grupach.	oceni rolę graffiti jako formy przekazu informacji i jego uprawianiem przez młodzież, wykorzysta wiedzę do stworzenia własnej pracy.
   Nagrywamy słuchowisko radiowe.		język polski	90 min.	Adaptacja radiowa.	zna słownictwo związane z radiem, potrafi nagrać słuchowisko radiowe, rozumie różnicę w zapisie utworu literackiego i scenariuszem,
   Adaptacja filmowa utworu literackiego.		język polski	45 min. 45 min. 45 min.	Adaptacja filmowa utworu literackiego. Jak powstaje adaptacja filmowa? Jesteśmy na planie filmowym.	rozumie różnice między scenopisem a scenariuszem filmowym, oceni adaptację filmową.
   Rozmawiamy przez telefon.		język polski	45 min.	Halo, to ja! Dziwny język mówiony.	stosuje poznane zasady rozmowy telefonicznej, potrafi prowadzić rozmowę w sposób kulturalny.
   Porozumiewamy się za pomocą komunikatów drukowanych.		język polski	45 min.	Moc pozdrowień z ...	odróżni rodzaje komunikatów drukowanych, potrafi napisać list lub kartkę do różnych odbiorców.
   Film jako komunikat medialny.		historia	20 min.  5 min. 30 min.  15 min.	Osiągnięcia starożytnej architektury. Babilon, Ateny i Rzym. Architektura, sztuka romańska i gotycka. Z wizytą na dworach monarchów i możnowładców.	rozpoznaje style w malarstwie i architekturze na podstawie obejrzanego materiału filmowego. rozumie różnicę między filmem fabularnym a źródłem historycznym.
   Komputer jako źródło wiedzy i rozrywki.		informatyka	90 min.	Praca z programami edukacyjnymi z różnych przedmiotów. Wykorzystywanie informacji pozyskanych ze zbiorów multimedialnych do rozwiązywania różnych zadań.	korzysta z programów edukacyjnych, wykorzystuje wyszukane informacje ze zbiorów multimedialnych.
   Internet źródłem wiedzy.		informatyka	45 min. 45 min.	Wyszukujemy informacje w internecie. Rozwiązanie zadania w oparciu o informacje uzyskane z internetu.	rozróżnia elementy strony www, potrafi korzystać z odsyłaczy, odczytuje informacje zgromadzone na stronach www, potrafi wykorzystać informacje zgromadzone na stronach www do opracowania pisemnej wypowiedzi.
   Wysyłamy list pocztą elektroniczną.		informatyka	45 min.	Poczta elektroniczna - redagowanie i zapisywanie listów.	rozumie potrzebę korzystania z poczty elektronicznej, potrafi zredagować i zapisać list elektroniczny.
   Wysyłamy telegram.		język polski	45 min.	Przyjeżdżaj natychmiast!	rozumie rolę telegramu, potrafi wysłać telegram w zależności od potrzeby.
   Legenda o pochodzeniu godła Polski i Piaście Kołodzieju.		język polski	90 min  90 min.	O Lechu i białym orle. Jak Piast Kołodziej został księciem.	korzysta ze zbiorów legend w bibliotece szkolnej, otrafi opowiedzieć legendy, dróżni legendę od baśni i mitu, wskaże wydarzenia i postacie historyczne.
   Twórczość literacka jako komunikat drukowany.		język polski	45 min.	Każdy jest poetą.	potrafi napisać korzystając z wyobraźni i doświadczenia "okruch" poetycki.
   Ćwiczenia w doborze audycji TV i radiowych.		godzina wychowawcza	45 min.	Oglądać - nie oglądać?	potrafi korzystać z radia i telewizji w sposób świadomy, próbuje ocenić wartość niektórych audycji telewizyjnych i radiowych.

    
8. Podstawowe elementy języka poszczególnych rodzajów mediów. Rodzaje i gatunki przekazów medialnych.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Mity jako rodzaj przekazu medialnego drukowanego.	Kształtowanie umiejętności rozróżniania rodzajów i gatunków przekazów medialnych.	historia	90 min. 15 min.	Mity - opowieści o bogach i bohaterach. Wśród rzymskich i greckich bogów.	postrzega cechy charakterystyczne mitu, zna podstawowe mity i potrafi je opowiedzieć, rozumie rolę mitu jako natchnienia dla późniejszych twórców, potrafi zainscenizować dwa mity.
   Bajka jako rodzaj przekazu medialnego.		język polski	45 min.	Co to jest bajka?	postrzega cechy charakterystyczne bajki, potrafi ją zinterpretować, odczyta przesłanie i morał bajki.
   Mit - co to jest?		język polski	45 min.	Poznajemy mity.	postrzega cechy charakterystyczne mitu, zna popularne mity i potrafi je opowiedzieć, wskaże różnice między mitem, legendą i baśnią.
   Utwory fantastyczne.		język polski	30 min. 30 min.	Wyobrażenie literackie realistyczne i fantastyczne. Fantastyka w baśni.	postrzega cechy gatunkowe dla utworów fantastycznych, odróżni fikcję literacką od rzeczywistości.

    
9. Teatr jako źródło przekazów medialnych.

   Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
   Znaczenie obrzędów i tradycji świątecznych dla zachowania ciągłości tradycji kulturowej.	Ukazanie znaczenia teatru dla zachowania ciągłości tradycji kulturowej.	godzina wychowawcza	45 min.	Obrzędy i zwyczaje Bożego Narodzenia.	zna obrzędy i zwyczaje świąteczne, uzasadni ich znaczenie dla zachowania ciągłości tradycji kulturowej.
   Teatr źródłem przekazu medialnego.		godzina wychowawcza	90 min.	Wyjazd do teatru, opery bądź operetki.	zna zasady zachowania się w teatrze (operze), odczyta przekazywane treści opery lub sztuki teatralnej.
   W teatrze ateńskim i współczesnym.		historia	45 min.	Teatr - rozrywka znana od wieków.	zna historię powstania teatru i sztuk dramatycznych, rozumie rolę sztuk teatralnych dla społeczeństwa dawniej i dziś, odnajduje cechy wspólne i różnice teatru starożytnego i współczesnego.
   Obyczaje źródłem przekazu.		historia	45 min.	Obyczaje w starożytności - od narodzin aż do śmierci.	interpretuje obyczaje jako przekazy tradycji kulturowej.
   Audycje muzyczne jako przekaz medialny.		sztuka	30 min.	Udział w audycji muzycznej.	zna zasady zachowania się w czasie audycji muzycznych, pogłębi i utrwali wiedzę muzyczną uczestnicząc w audycjach muzycznych.
   Przekaz informacji za pomocą inscenizacji.		język polski	90 min.	Przygotowujemy inscenizację.	potrafi zaprojektować i zorganizować inscenizację, wykorzysta swoje umiejętności aktorskie, posługuje się poznanymi metodami przekazywania komunikatów.
   Co wiemy o teatrze?		język polski	45 min.	Rozmawiamy o teatrze.	używa w swoich wypowiedziach słów związanych z teatrem, odróżni tekst główny sztuki od tekstu pobocznego i zna funkcje obu tekstów, oceni przedstawienie teatralne, poprawnie dobiera informacje na afisz teatralny i do zaproszenia.

    
10. Wydarzenia z życia osobistego i społecznego jako inspiracja do samodzielnych rejestracji i twórczości medialnej.

    Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
    Plakaty i ich przesłanie	Inspirowanie uczniów do twórczych działań.	sztuka	90 min.	Plakat. Omawianie plakatów.	zna historię plakatu, rozumie jego istotę, odróżnia rodzaje plakatów, potrafi wykonać plakat, umiejętnie łączy rysunek i liternictwo, oceni, wyrazi opinię o pracy kolegów.
    Wystawy twórczości plastycznej.				Prezentacja przez nauczyciela-bibliotekarza prac autorskich uczniów uzdolnionych plastycznie.	potrafi narysować cykl prac związanych tematycznie z książką lub autorem.
    Konkurs czytelniczy lub twórczości literackiej.		zajęcia pozalekcyjne	45 min.	Temat w zależności od zainteresowań i możliwości uczniów.	umie wykorzystać swoje umiejętności i wiedzę, potrafi współpracować w grupie.

     
11. Selektywność doboru informacji w środkach masowego przekazu. Stronniczość przekazu.

    Treść kształcenia	Cel edukacji czytelniczej i medialnej	Przedmiot	Czas realizacji	Temat	Opis osiągnięć ucznia	Data realizacji
    Komputer i internet - korzyści i zagrożenia płynące z ich korzystania.	Przygotowanie do rozumienia stronniczości przekazywanych informacji.	informatyka	45 min.	Korzyści i zagrożenia płynące z korzystania z komputera i internetu.	wymieni korzyści i zagrożenia korzystania z komputera i internetu, rozumie korzyści i zagrożenia korzystania z komputera i internetu.