Biblioteka w szkole Biblioteka w szkole
Szukaj: 
Aktualny numer 10/13
Na skróty
Aktualny numer
Prenumerata i zakup numerów archiwalnych
Archiwum
Zawartość wszystkich numerów "BwS"
w programie MOL
Wyszukiwarka
Informacje dla autorów
Sklep internetowy
Bibliografia materiałów repertuarowych dla szkół
Bank przydatnych
materiałów
Partnerzy
Galeria bibliotekarzy
KONTAKT
"Biblioteka w Szkole"
00-950 Warszawa
skr. pocztowa 109
email:
[email protected]
tel./fax 0-22 832 36 12
tel. 832 36 11
Miko�ajki

MIKO�AJKI

Gdy jeste�my ma�ymi dzie�mi, nie mamy najmniejszych w�tpliwo�ci, �e �wi�ty Miko�aj istnieje. Czekamy na niego z bij�cym sercem i wypiekami na policzkach. A� podczas sz�stej czy si�dmej gwiazdki zaczynamy co� podejrzewa�... Dlaczego przyszed� wtedy, kiedy mama zawo�a�a nas do kuchni czy kiedy tata kaza� nam co� potrzyma�? Zaczynaj� si� w�tpliwo�ci. Czy on istnieje aby naprawd�?

�wi�ty Miko�aj istnia� naprawd�...

Urodzi� si� w III wieku w portowym mie�cie Patara, po�o�onym nad Morzem �r�dziemnym. By� jedynakiem, jego rodzice uchodzili za ludzi zamo�nych i �wi�tobliwych. Podobno, gdy zaraz po urodzeniu chciano go wyk�pa�, podni�s� si� w wannie i sta� tak dwie godziny. W dzieci�stwie, zamiast bawi� si� z kolegami, Miko�aj wola� chodzi� na nabo�e�stwa, a wolny czas sp�dza� na czytaniu Pisma �wi�tego. Jako m�odzieniec �eglowa�, polowa�, lubi� wino i zabaw�, ale kt�rego� dnia us�ysza� g�os Boga, kt�ry nakaza� mu uda� si� do ko�cio�a. Nie wiedzia�, �e rada biskup�w postanowi�a mianowa� arcybiskupem cz�owieka, kt�ry pojawi si� tego dnia w ko�ciele jako pierwszy.

Na pocz�tku IV wieku zacz�y si� prze�ladowania chrze�cijan. Miko�aj stan�� w ich obronie, za co cesarz Dioklecjan kaza� go wtr�ci� do wi�zienia. Odzyska� wolno�� dzi�ki kolejnemu cesarzowi, kt�ry szanowa� chrze�cija�stwo. Potem Miko�aj odda� si� bez reszty s�u�bie bo�ej. Kocha� bli�nich i uczy� ich mi�o�ci do drugiego cz�owieka. Opiekowa� si� niezam�nymi pannami, a tym, kt�re by�y ubogie, dawa� posagi. Pomaga� biedakom, nawraca� z�odziei i k�usownik�w. Patronowa� �eglarzom i rybakom, kupcom, rzemie�lnikom, dzieciom, a tak�e wi�niom. Miko�aja mo�na by�o poprosi� o pomoc w ka�dej sprawie, w ka�dej potrzebie. By� serdeczny, �yczliwy i bezinteresowny. Istnieje na ten temat wiele legend. Po jego �mierci w 345 roku zacz�y kr��y� fantastyczne opowie�ci o jego dokonaniach. Podobno przy jego grobie chorzy zdrowieli, niewidomi odzyskiwali wzrok. A smutnym i zrozpaczonym powraca�a rado�� �ycia i zaufanie do bli�nich. S�awa cudotw�rcy doprowadzi�a w ko�cu arcybiskupa Miko�aja do kanonizacji. Kult �wi�tego Miko�aja rozprzestrzeni� si� z czasem po ca�ym �wiecie. Sta� si� on najbardziej znanym i kochanym przez wszystkich �wi�tym.

Jak to dawniej bywa�o ze �wi�tym Miko�ajem?

W XII wieku przebrany za �wi�tego Miko�aja biskup, wybrany przez uczni�w, rozdawa� dzieciom kary i nagrody. Z jednej strony dzieci go uwielbia�y i wyczekiwa�y, z drugiej za� ba�y si� kary, kt�r� m�g� im wymierzy� za z�e zachowanie w ci�gu minionego roku. Tym najbardziej niepos�usznym przynosi� bowiem r�zgi. W wieku XVI pami�� �w. Miko�aja czczono w Anglii, w Niemczech i w Holandii. Razem z emigrantami ta tradycja przyw�drowa�a do Ameryki. W przeddzie� 6 grudnia Miko�aj nape�nia� prezentami wystawiane przez dzieci buty.

Jak jest dzisiaj...

Zwyczaje zwi�zane ze �w. Miko�ajem r�ni� si� w poszczeg�lnych krajach:

  • We Francji - Pere Noel zast�puje Miko�aja. Dziadek z bia�� brod�, kt�rego imi� przet�umaczy� mo�na jako "bo�onarodzeniowy ojciec", nie jest ani katolickim �wi�tym, ani anglosaskim Santa Clausem. To posta� zupe�nie �wiecka, zadomowiona nad Sekwan� od pocz�tku XX wieku. Francuzi staraj� si� bowiem zdecydowanie oddzieli� obyczaje religijne od �wieckich.
  • W Szwecji - skrzat roznosi podarki. �wi�ty Miko�aj znikn�� ze Szwecji ju� w XVI w., w czasach reformacji, kiedy to walczono z kultem �wi�tych. Zast�pi� go kar�owaty skrzat Jultomte, kt�ry zjawia si� w Wigili� z workiem pe�nym prezent�w dla grzecznych dzieci..
  • W Holandii - Miko�aj przyp�ywa statkiem. Uroczyste powitanie go�cia z krainy wiecznych �nieg�w odbywa si� 6 grudnia w porcie Schevingen w pobli�u Hagi. Od tego dnia zaczyna si� �wi�towanie i obdarowywanie.
  • W Hiszpanii - dzieci pisz� listy do Miko�aja. Prezenty dostaj� 6 grudnia. Puste skarpety, kt�re wieszaj� przy ��ku lub przy kominku, �w. Miko�aj nape�nia prezentami. Podobnie jest w Anglii - z tym, �e dzieci dostaj� tam upominki w Wigili�.
  • W Belgii - Miko�aj zjawia si� 5 grudnia i nape�nia prezentami wystawione przez dzieci buty i koszyki. Dzieci ustawiaj� wok� domu siano, marchew i ziemniaki, czyli pocz�stunek dla konia, kt�rym przyje�d�a �w. Miko�aj.
  • Czechy i S�owacja - Mikulas pojawia si� 6 grudnia. Sp�ywa po z�otej nitce rozci�gni�tej mi�dzy niebem i ziemi�. Towarzysz� mu anio� i czart - z�y duch.
  • W Syrii - �w. Miko�aj pojawia si� pod postaci� wielb��da dopiero 1 stycznia. W przeddzie� dzieci ustawiaj� dla niego przed domem miseczki z wod� i owsem.

Zaw�d �wi�ty Miko�aj

W 1914 roku w Nowym Jorku powsta�o Stowarzyszenie, kt�rego celem by�a ochrona wiary dzieci w Santa Clausa (takim imieniem nazywano �w. Miko�aja w Ameryce). Cz�onkowie tego stowarzyszenia odpowiadali na listy dzieci kierowane do �wi�tego Miko�aja. Tym najbardziej potrzebuj�cym, pochodz�cym z ubogich dom�w, wysy�ano podarunki. W latach dwudziestych nowy zaw�d - �wi�ty Miko�aj - rozpowszechni� si�. Przebrani w czerwone p�aszcze z kapturami staty�ci pojawiali si� na ulicach, w sklepach, w domach. Czasem odgrywali swoj� rol� bez przekonania, co w niekt�rych dzieciach zachwia�o wiar� w ich prawdziwo��. Dlatego kto� wpad� na pomys�, aby spisa� Kodeks �w. Miko�aja. Wed�ug niego, powinien on nosi� p�aszcz z czerwonego aksamitu obszyty bia�ym futerkiem. Kaptur ma by� koniecznie z pomponami. Miko�aj obowi�zkowo musi mie� brod�, okulary, dzwonek i oczywi�cie w�r pe�en prezent�w. �rodkiem transportu powinny by� sanie ci�gni�te przez renifery. Miko�ajowi towarzyszy� powinni pomocnicy, czyli anio�y i diab�y.

Gdzie mieszka �wi�ty Miko�aj?

W Laponii, najodleglejszym zak�tku Finlandii, krainie zwanej Santa Claus Land. Rz�d Finlandii przekaza� mu to miejsce uroczy�cie w 1985 roku. Od tego czasu �w. Miko�aj ma sta�y adres.

JOULUMAA
SANTA CLAUS "POST OFFICE"
Arctic Circle, 96 - 930 Rovaniemi
Finland

Warto wys�a� do niego list lub kartk� �wi�teczn� znacznie wcze�niej, bo przed �wi�tami przychodz� do niego tony list�w z ca�ego �wiata i Miko�aj nie nad��a z odpisywaniem. Chocia� pomagaj� mu asystenci i Mrs. Claus, �ona �wi�tego. Listy do �wi�tego Miko�aja s� zazwyczaj bardzo kolorowe, ozdobione rysunkami i naklejkami. Opr�cz �ycze� zawieraj� pro�by i zam�wienia na konkretne prezenty. Listy adresowane s� bardzo r�nie. Oto kilka przyk�ad�w.

  • Niebo albo Poczta Niebo
  • Ulica Anio�a, woj. Chmurka
  • Kierunek Niebo, ulica Gwiezdna
  • Ksi�yc, Dom Miko�aja
  • Pi�te igloo, willa w Finlandii
  • Biegun P�nocny, ulica �nie�nobia�a

R�ne imiona �wi�tego Miko�aja

  • Santa Claus - ameryka�skie
  • Santa San - japo�skie
  • Father Christmas lub Saint Nicolaus - angielskie
  • Died Moroz - rosyjskie
  • Weinachtsmann - niemieckie
  • Noel Baba - tureckie
  • Pere Noel - francuskie
  • Svaty Mikulas - s�owackie
  • Babbo Natale - hiszpa�skie
  • Nisse - szwedzkie

A teraz ciekawostka. Pos�uchajcie, co na temat �wi�tego Miko�aja m�wi fizyka?

Dwaj fizycy z uniwersytetu w Chicago zadali sobie trud obliczenia, jakie jest prawdopodobie�stwo, aby �w. Miko�aj odwiedzi� w ci�gu jednej nocy wszystkie domy na kuli ziemskiej. Oto wyniki. Aby w czasie 24 godzin mo�liwe by�o odwiedzenie 2 miliard�w dom�w na ca�ej kuli ziemskiej i pokonanie 160 milion�w kilometr�w, zaprz�g �w. Miko�aja musia�by p�dzi� z kosmiczn� szybko�ci� 112650 km na sekund�! W ka�dym domu m�g�by sp�dzi� tylko jedn� dziesi�ciotysi�czn� sekundy, czyli kr�cej ni� oka mgnienie. Teraz staje si� jasne, dlaczego nigdy go nie widzimy - po prostu podr�uje zbyt szybko. Ale skoro co roku znajdujemy pod choink� podrzucone przez niego prezenty, to staje si� oczywiste, �e �w. Miko�aj istnieje!

Pozw�lmy sobie wierzy� w �wi�tego Miko�aja tak d�ugo, jak potrafimy...

Najbardziej rzeczywiste sprawy na tym �wiecie to te, kt�rych dzieci i doro�li nie widz�. Oto jak wa�ny dla ludzi jest ten cudowny �wi�ty. �wi�ty Miko�aj zaspokaja nasz� potrzeb� prze�ycia cudowno�ci, bawi nas, uczy hojno�ci, bezinteresownego dzielenia si� z innymi i cierpliwo�ci w oczekiwaniu na nagrod�. Dlatego �wi�ty Miko�aj �yje i b�dzie �y� wiecznie. Teraz i za tysi�c lat nadal b�dzie radowa� ludzkie serca.


wersja spakowana w formacie Microsoft Word (211 KB)

dzia�: Kr�tkie gazetki na d�ugie przerwy