Proponowane lektury dla liceum i technikum
LEKTURY OBOWIĄZKOWE
Zakres podstawowy
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
- Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty)
- Sofokles, Antygona,
- Arystofanes, Chmury
- Horacy – wybrane utwory;
- Bogurodzica;
- Lament świętokrzyski;
- Legenda o św. Aleksym;
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią;
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
- Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
- Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty);
- Św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II,
psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XIX, Odprawa posłów greckich;
- Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);
- Niccolò Machiavelli, Książę (fragmenty);
- Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
- Żywoty świętych (fragmenty);
- wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
- William Szekspir, Hamlet, Romeo i Julia
- Molier, Skąpiec;
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
- Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność, wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze, w tym Do matki Polki; Dziady cz. IV, Dziady cz. III; Konrad Wallenrod;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty); Testament mój; Kordian;
- Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
- Cyprian Norwid, wybrane wiersze, w tym Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Polka, Moja piosnka [II];
- Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
- Henryk Sienkiewicz, Potop;
- Adam Asnyk, wybór wierszy;
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
- wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz,
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
- Stanisław Wyspiański, Wesele;
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
- Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu; Ludzie, którzy szli;
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
- wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian,
Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Tadeusz Peiper, Józef Czechowicz, Kazimierz Wierzyński (w tym wybrane wiersze z okresu skamandryckiego oraz emigracyjnego), Krzysztof Kamil Baczyński,
Tadeusz Gajcy, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz (w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie oraz Traktat moralny - fragmenty), Zbigniew Herbert (w tym wybrane wiersze z tomów: Pan Cogito oraz Raport z oblężonego miasta), Stanisław Barańczak, Marcin Świetlicki, Jan Polkowski,
Wojciech Wencel;
- Sławomir Mrożek, Tango;
- Albert Camus, Dżuma;
- George Orwell, Rok 1984;
- Marek Nowakowski, Górą Edek; Jacek Dukaj, Katedra;
- Antoni Libera, Madame;
- Andrzej Stasiuk, Miejsce;
- Olga Tokarczuk, Wyspa;
- Wybrane utwory okresu stanu wojennego.
- Powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Ewy Demarczyk, Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.
Zakres rozszerzony
Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
- Platon, Państwo (fragmenty);
- Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym;
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
- François Villon, Wielki testament (fragmenty);
- François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty);
- Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki),
- William Szekspir, Makbet; Sen nocy letniej
- Molier, Świętoszek
- Wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior;
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
- Cyprian Norwid, Fortepian Szopena, Bema pamięci żałobny rapsod, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty);
- Realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac Ojciec Goriot lub Charles Dickens Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert Pani Bovary);
- Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
- Bruno Schulz, wybrane opowiadanie z tomu Sklepy cynamonowe;
- Franz Kafka, Proces;
- Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa;
- Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;
- Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
- Wybrane eseje następujących autorów: Jerzego Stempowskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze).
LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE
W każdej klasie obowiązkowo dwie pozycje książkowe w całości lub we fragmentach, na przykład:
Zakres podstawowy
- Sofokles, Król Edyp;
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
- Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);
- Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
- Giovanni Boccaccio, Sokół;
- Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);
- Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);
- Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
- Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;
- Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);
- Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
- Adam Mickiewicz, wybrane wiersze;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, Beniowski (fragmenty);
- Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
- Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty);
- Johann Wolfgang Goethe, Faust (fragmenty);
- George Byron, Giaur (fragmenty);
- Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
- Maria Konopnicka, wybór wierszy;
- Stefan Żeromski, Echa leśne;
- Zofia Nałkowska, Granica;
- Joseph Conrad, Lord Jim;
- Anna Kamieńska, Stanisław Grochowiak, Jarosław Marek Rymkiewicz, wybrane wiersze;
- Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);
- Zofia Nałkowska, z tomu Medaliony opowiadanie Przy torze kolejowym;
- Jan Józef Szczepański, Święty;
- Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
- Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
- Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
- Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
- Stanisław Lem, Wizja lokalna;
- Samuel Beckett, Czekając na Godota;
- Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
- Eugène Ionesco, Lekcja;
lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.
Zakres rozszerzony
- Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty);
- Tomasz Morus, Utopia (fragmenty);
- Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;
- Wolter, Kandyd (fragmenty);
- Jean Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty);
- wybrane utwory epickie okresu romantyzmu (Józef Ignacy Kraszewski Stara baśń, Victor Hugo Nędznicy, Edgar Allan Poe – wybrane opowiadanie; Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima);
- Gustaw Herling-Grudziński, Wieża;
- Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
- Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
- Umberto Eco, Imię róży;
- Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;
- Julian Stryjkowski, Austeria;
- wybrane wiersze poetów polskich i obcych;
- wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;
- wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku
lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.
Zalecane dzieła teatralne i filmowe:
- Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski;
- Amadeusz, reż. Miloš Forman;
- wybrane filmy z cyklu Dekalog, reż. Krzysztof Kieślowski;
- Dziady, reż. Konrad Swinarski;
- Elektra, reż. Piotr Chołodziński;
- Emigranci, reż. Kazimierz Kutz;
- Kartoteka, reż. Krzysztof Kieślowski;
- Kordian, reż. Jerzy Englert
- Lawa. Opowieść o „Dziadach”, reż. Tadeusz Konwicki;
- Moralność pani Dulskiej, reż. Tomasz Zygadło;
- Nad Niemnem, Zbigniew Kuźmiński;
- Noc listopadowa, reż. Andrzej Wajda;
- Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak
- Przedstawienie „Hamleta” we wsi Głucha Dolna, reż. Olga Lipińska;
- Rewizor, reż. Jerzy Gruza;
- Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has;
- Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Zygmunt Hübner;
- Sanatorium pod klepsydrą, reż. Wojciech Jerzy Has;
- Szklana menażeria, reż. Jerzy Antczak;
- Śluby panieńskie, reż. Andrzej Łapicki;
- Wizyta starszej pani, reż. Jerzy Gruza;
- Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk;
- Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda.
Teksty źródłowe polecane do samokształcenia:
- 100 tysięcy potrzebnych słów, red. Jerzy Bralczyk;
- Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej;
- Człowiek Grecji, red. Jean-Pierre Vernant;
- Człowiek renesansu, red. Eugenio Garin;
- Umberto Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu;
- Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie;
- Johan Huizinga, Jesień średniowiecza;
- Jaques Le Goff, Człowiek średniowiecza;
- Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury;
- Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty;
- Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny;
- Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany;
- Popularna encyklopedia mass mediów, pod red. J. Skrzypczaka;
- Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. Ewa Bańkowska i Agnieszka Mikołajczuk;
- Słownik literatury polskiego oświecenia, red. Teresa Kostkiewiczowa;
- Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa;
- Słownik literatury popularnej, pod red. T. Żabskiego;
- Słownik literatury staropolskiej, red. Teresa Michałowska;
- Stanisław Stabryła, Starożytna Grecja;
- Anna Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta; O Biblii;
- Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii; Dzieje sześciu pojęć; Estetyka;
- Mieczysław Tomaszewski, Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje;
- Nigel Warburton, Krótka historia filozofii;
- Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje, obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu;
- Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. Katarzyna Kłosińska;
- Teresa Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje.
- Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, Film w szkolnej edukacji humanistycznej.
Źródło: PodstawaProgramowa.pl