|
Sekrety imion 12 braci
czyli sk�d si� wzi�y nazwy miesi�cy
|
|
STYCZE�
|
Jego imi� pochodzi od wyrazu "styka�". Styka si� przecie�, czyli ��czy, stary rok z Nowym Rokiem.
Jest przewa�nie lodowaty, a z mrozu lubi rze�bi� przepi�kne bia�e kwiaty. Kiedy w styczniu deszcz leje, robi z�e
nadzieje.
Stycze� mrozi - lipiec skwarem grozi.
B�j si� w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny. |
|
LUTY
|
|
Dawno temu s�owo "luty" po staropolsku oznacza�o mro�ny, srogi, okrutny, z�y. To prawda, �e potrafi
by� najzimniejszy i najbardziej dokuczliwy ze wszystkich swoich braci. Jednak gdy si� ciep�o ubierzecie, zaprasza was
na zimowe harce lodowo-�niegowe. Idzie luty - w�� ciep�e buty.
Gdy luty z wiatrami, rych�a wiosna przed nami. |
|
MARZEC
|
|
Jego imi� wywodzi si� z j�zyka �aci�skiego. W staro�ytnym Rzymie by� to miesi�c po�wi�cony bogowi wojny -
Marsowi. Mars min� mia� marsow�, czyli bardzo gro�n�. "Martius" w �acinie oznacza "miesi�c
Marsa", czyli ten, w kt�rym ta planeta �wieci najja�niej. U nas jest zapowiedzi� wiosennych dni. W marcu jak
w garncu.
�nieg marcowy owocom niezdrowy. |
|
KWIECIE�
|
|
Kwieci, czyli zdobi ziemi� rozkwitaj�cymi pierwszymi wiosennymi kwiatami, kt�re wywabia przedwcze�nie ciep�o
promieni s�onecznych. Dawniej nazywano go ��ykwiatem albo nawet zwodzikwiatem, bo te wczesne bukiety, kt�re
przynosi, zwodz� rych�ym nadej�ciem cieplejszych dni. Kwiecie� - plecie�, bo przeplata troch� zimy, troch�
lata. |
|
MAJ
|
|
Miesi�c ten Rzymianie po�wi�cili bogini Mai, matki boga Merkurego. Wkracza� przystrojony kwiatami i zio�ami.
Zaczyna� si� czas rado�ci ca�ej przyrody (pe�en rado�ci, mi�y - to po �acinie "majus"). Od niego w�a�nie
po�yczy� sobie imi� nasz pi�ty miesi�c ze s�owikiem, miesi�c zakochanych. Grzmot w maju - znak urodzaju.
Gdy w maju plucha, w czerwcu posucha. |
|
CZERWIEC
|
|
Nazwa tego miesi�ca wi��e si� z male�kim owadem - czerwcem polskim. Kiedy� w�a�nie w czerwcu zbierano jego
poczwarki, suszono je na s�o�cu i wyrabiano z nich czerwony barwnik - purpur� - do farbowania p��tna. Nazwa mo�e
wywodzi� si� te� st�d, �e wylegaj� si� wtedy czerwie - larwy pszczele, czyli potomstwo pszcz�. W czerwcu si�
poka�e, co nam B�g da w darze. |
|
LIPIEC
|
|
Wzi�� sobie imi� od lip. Przecie� kwitn� one w tym czasie. Ich wspania�y zapach wabi pszczo�y, kt�re
pracowicie zbieraj� lipowy nektar. W lipcu k�os si� korzy, �e niesie dar bo�y.
Lipcowe upa�y - wrzesie� doskona�y.
Lipiec - ostatek starej m�ki wypiec. |
|
SIERPIE�
|
|
Kiedy� na polach dzwoni�y w tym czasie sierpy �niwne, kt�rymi �cinano zbo�e. Dzi� zast�piono je ogromnymi
maszynami, ale sierpie� pozosta� sierpniem. Sierpie� - lekarstwo od g�odowych cierpie�.
Je�li w sierpniu gor�co b�dzie, to zima w �niegu d�ugo zasi�dzie. |
|
WRZESIE�
|
|
Dziewi�ty brat zawdzi�cza swoje imi� fioletowym wrzosom. Kwitn� one w lasach, przypominaj�c, �e rozpoczyna si�
z�ota polska jesie�, z babim latem i malowniczymi chmurkami na niebie. Skoro wrzesie�, to ju� jesie�.
Gdy we wrze�niu plucha - b�dzie zima sucha. |
|
PA�DZIERNIK
|
|
Pa�dzierze to s�oma z lnu i konopi, kt�re ju� teraz rzadko si� uprawia. Kiedy�, gdy wi�kszo�� ubra� tka�o
si� z lnu, wielu ludzi zajmowa�o si� przerabianiem tej ro�liny na p��tno. Podczas tej przer�bki powstawa�y
odpady lnu - pa�dzierze. I w�a�nie o tej porze roku wsz�dzie pe�no by�o pa�dzierzy. Jesienny wiatr roznosi� je
po �wiecie... Gdy pa�dziernik ciep�o trzyma, zwykle mro�na bywa zima. |
|
LISTOPAD
|
|
Jego imi� wywodzi si� od li�ci opadaj�cych z drzew. Szeleszcz� pod stopami, wiruj� na wietrze albo frun�
niesione silnym podmuchem zawiei. Dlaczego listopad nie nazywa si� deszczopad, przecie� najcz�ciej jest deszczowy? Jaka
pogoda listopadowa, taka i marcowa.
W listopadzie go�o w sadzie. |
|
GRUDZIE�
|
|
To miesi�c, w kt�rym po raz pierwszy porz�dnie zamarza ziemia. A w j�zyku naszych przodk�w, Pras�owian,
zamarzni�ta ziemia to gruda. Na pociech� ofiarowuje nam �wi�ta Bo�ego Narodzenia. Grudzie� - ziemi� grudzi i
izdebki studzi.
Jak si� grudzie� zaczyna, taka b�dzie ca�a zima. |
|
Spr�buj zgadn�� jaki to miesi�c:
- Jaki to miesi�c zamyka szko�y i daje dzieciom urlop weso�y?
- Choink� przynosz�, wi�c lubi� mnie ludzie. Na wigili� prosz�, nazywam si� ...
- Imi� swoje zdobi kwiatem. Zawsze zim� z wiosn� splata. A w og�le - chytra sztuka - bacz, by ciebie nie
oszuka�!
- S�o�ce mocno przygrzewa, zbo�e szybko dojrzewa. W lipach brz�k pszcz� rozbrzmiewa. W jakim miesi�cu tak
bywa?
- Przynosz� deszcze, szarugi, dzie� kr�tki, a wiecz�r d�ugi. Perkoza wysy�am za morza i je�a usypiam w
borze. Z drzew li�cie ostanie spad�y. �wiat ju� utraci� jesienne barwy.
- Na �lizgawk�, narty, sanki, ciep�� kurtk� w�� i buty. Ju� nied�ugo przyjdzie wiosna, cho� panuje
jeszcze ...
- M�wi�, �e w nim jak w garncu, nieustanna zmiana. S�o�ce grzeje w po�udnie, mrozek szczypie z rana, a do
tego jeszcze przelatuj� deszcze!
- On dziesi�ty jest w kolejce, gdzie stoi dwana�cie miesi�cy.
- W jakim miesi�cu pod ci�ciem kosy oraz �niwiarek padaj� k�osy?
- Noworocznych wiele �ycze� niesie dzieciom mro�ny ...
- Ten miesi�c we wrzosie, szuka rydz�w po lesie. A kiedy rosa zginie, szuka orzech�w w leszczynie.
- Chocia� to miesi�c d�ugi, to najkr�cej si� nazywa. I co roku tym si� chlubi, �e zieleni� �wiat okrywa.
Odpowiedzi napisz na kartce i przynie� do biblioteki. W�r�d prawid�owych odpowiedzi zostan� rozlosowane nagrody
ksi��kowe. Zapraszamy do zabawy!
Bibliografia:
- Duralska-Macheta T., Turbaczewska M. - Sekrety imion dwunastu braci. �wierszczyk 2003 nr 1
- Kopali�ski W�adys�aw - S�ownik mit�w i tradycji kultury. Warszawa, Pa�stwowy Instytut Wydawniczy 1987
- Zagadki dla najm�odszych: materia�y metodyczne /wyb�r i opracowanie Joanna Stec. Kielce, Oficyna Wydawnicza i
Fonograficzna M.A.C. 1995
- Zbi�r przys��w i zagadek dla dzieci /wyb�r M. Przybysz-Piwko. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
1995
wersja spakowana w
formacie Microsoft Word (567 KB)
dzia�: Kr�tkie gazetki na d�ugie przerwy |
|