OD REDAKCJI

Trzynasty rok działalności Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich to może niezbyt długa historia, a jednak znaczna, jeśli chodzi o rozwój Towarzystwa i prowadzone formy zajęć.

Posiada ono zasięg ogólnopolski i działa w 23 oddziałach. Aktywność oddziałów jest różna, mniej lub bardziej dynamiczna - jedne się tworz±, inne zawieszaj± działalność - jest to objaw normalny, zgodny z rytmem życia jednostek i społeczeństwa.

I tak: w ostatnich latach zostały rozwi±zane oddziały w Suwałkach i Legnicy, w trakcie przekształcania jest oddział w Opolu, zawiesił czasowo sw± pracę oddział w Elbl±gu.

Powstały natomiast nowe oddziały: w Białymstoku, Grudzi±dzu i Chrzanowie. Niektóre oddziały tworz± sekcje, zgodnie z § 29, p. 8 statutu
i zainteresowaniem członków.

Formy pracy, które prowadzi Rada Główna maj± na celu przede wszystkim integrację środowiska zawodowego oraz jego doskonalenie, co sprawdziło się w wieloletnim działaniu. Należ± do nich między innymi:

• zjazdy pod nazw± Ogólnopolskie Forum Nauczycieli Bibliotekarzy; na przestrzeni lat odbyło się X takich zjazdów, nie licz±c dwóch konferencji w MEN;
• wyjazdy edukacyjne do znacz±cych bibliotek w kraju i za granic± : we Wrocławiu, Wiedniu, Berlinie, Lublinie, Budapeszcie, Cieszynie i Karvinie (Czechy), w Rzymie, ostatnio w Londynie i we Lwowie.
• zajęcia i programy edukacyjne, do udziału w których zawsze zapraszani s± chętni przedstawiciele oddziałów, jak choćby organizowane w ci±gu ostatnich trzech lat:
• seminarium z literatury europejskiej prowadzone przez prof. Jana Tomkowskiego.
• zajęcia z biblioterapii, pod kierunkiem p. Eweliny Surniak z Wrocławia.
• program "Wielkie Biblioteczne Czytanie" (podjęty w 2005 roku przez pięć oddziałów w Polsce)
• coroczne spotkania opłatkowe przygotowywane przez Oddział w Warszawie.

Relacje szczegółowe dotycz±ce niektórych wymienionych form zamieszczamy w bież±cym numerze KAPSY. Jednocześnie z niepokojem musimy stwierdzić, że ukazały się na stronie internetowej jednego z oddziałów publikacje, które podaj± na temat działalności Towarzystwa informacje nie sprawdzone, a nawet nieprawdziwe.

Wszelkie teksty i informacje, które zamieszcza się na stronie internetowej, a zatem podaje do publicznej wiadomości, musz± być rzetelne, należy bowiem przestrzegać podstawowych zasad kultury medialnej. S±dzimy, że najlepszym sposobem wzajemnego porozumienia powinno być bezpośrednie spotkanie i rzeczowa rozmowa.

Rada Główna TNBSP

2

Słupskie Forum Nauczycieli Bibliotekarzy

Ponad 130 uczestników z całej Polski zjechało w dniach 18-19 października 2004 r. do Słupska, by wzi±ć udział w obradach IX Ogólnopolskiego Forum Nauczycieli Bibliotekarzy. Po 11 latach to pomorskie miasto ponownie udzieliło gościny przedstawicielom zawodu na co dzień pracuj±cym w rozproszeniu, często w pojedynkę i dlatego tym bardziej potrzebuj±cym spotkań integracyjnych. Słupskie biblioteki szkolne zwróciły na siebie uwagę przy organizacji poprzedniego, II Forum, bogatymi formami pracy z czytelnikami, ale także wielostronn± współprac± z placówkami bibliotecznymi wszystkich typów działaj±cymi w regionie. Bibliotekarze szkolni na tym terenie s± doskonale zorganizowani. Nie pozostaj± sami ze swoimi problemami, zawsze mog± liczyć na poradę i pomoc Miejskiego Ośrodka Doradztwa Metodycznego. Maria Pietryka, animatorka aktywności środowiska, zarazem metodyk, potrafi ich mobilizować do zadań przekraczaj±cych codzienn± rutynę. Biblioteki szkolne z regionu zintegrowane s± w prawdziw± sieć wspólnoty zawodowej z bibliotekami pedagogicznymi, publicznymi i specjalistycznymi. Ich rolę i osi±gnięcia doceniaj± władze samorz±dowe. St±d podczas otwarcia Forum witał uczestników Prezydent Słupska Maciej Tadeusz Kobyliński oraz przewodnicz±ca Rady Miejskiej Anna Bogucka - Skowrońska. Z ramienia Miejskiego Ośrodka

3

Doradztwa Metodycznego głos zabrała Barbara Grędecka, a w imieniu słupskich nauczycieli bibliotekarzy wyst±piła Maria Pietryka, główna (obok dyr. Grędeckiej) organizatorka obu spotkań. Pani Barbara Tomkiewicz - Prezes Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich witaj±c gości, przekazała pozdrowienia od Rady Głównej TNBSP. Przybliżyła też historię i bogat± działalność Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich. Tu warto dodać, że pocz±tek cyklicznym spotkaniom dały panie: Barbara Tomkiewicz i Wiesława Papierska organizatorki I Forum w Sulejówku

IX Forum poświęcone było regionalizmowi w programie "Edukacji czytelniczej i medialnej" współczesnej biblioteki szkolnej oraz miejscu edukacji regionalnej w tworzeniu profilu pracy szkoły. Placówki obszaru słupskiego maj± się czym pochwalić. Ich osi±gnięcia prezentowane były w kolejnych referatach:

• Pomorze - znane czy nieznane w Polsce? - pisarka Jolanta Nitkowska-Węglarz;
• Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich w Słupsku. Współpraca z nauczycielami - bibliotekarzami w krzewieniu wiedzy o regionie - Teresa Gawlik;
• Pomeranica w zbiorach Biblioteki Głównej Pomorskiej Akademii Pedagogicznej - Maria Stolnicka;
• Miejska Biblioteka Publiczna jako nowoczesny ośrodek informacji regionalnej - Elżbieta Wisławska;
• Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Słupsku a edukacja regionalna.

4

Tyle tematów udało się omówić w siedzibie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku. Uczestnikom Forum udzielił gościny również Zamek Ksi±ż±t Pomorskich. Tam obradowano nad takimi problemami jak:

• Edukacja czytelnicza i medialna w propagowaniu zainteresowań regionem - kultywowanie regionalnych tradycji w pracy biblioteki Szkoły Podstawowej nr 2 w Słupsku - Renata Bukowska;
• Biblioteka szkolna koordynatorem realizacji ścieżki edukacji regionalnej w Gimnazjum nr 2 w Słupsku - Maria Pietryka;
• Sprawa patrona a profil pracy szkoły - Anna Chabior;
• Koordynowanie ścieżki edukacji regionalnej przez nauczycieli bibliotekarzy w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 - Anna Szranc;
• Różnorodność form edukacji regionalnej dzieci i młodzieży w Oddziale dla Dzieci i Młodzieży MBP w Słupsku. Współpraca z nauczycielami i bibliotekarzami - Jolanta Saweryn;
• O naszej literaturze słów kilka. Czy Polska nas zna? - Marianna Borawska, znana specjalistka od bibliotearpii.

W Szkole Podstawowej nr 5 odbyło się ponadto spotkanie prezentuj±ce formy pracy biblioteki szkolnej z dziećmi na polu edukacji regionalnej prowadzone przez dyrektora szkoły Pani± Krystynę Lewandowsk± oraz nauczycieli bibliotekarzy tejże szkoły: p. Małgorzatę Nastalsk± i p. Monikę ¦wierk. Ponadto uczestnicy Forum mogli zobaczyć ciekaw± inscenizację

5

baśni Jolanty Nitkowskiej-Węglarz w wykonaniu uczniów, zaprezentowan± w Ośrodku Teatralnym "Rondo". Godny odnotowania był spacer po czarownych, niezwykłych miejscach Słupska, a także podróż krajoznawcza do Swołowa - zwiedzanie tzw. "Krainy w kratę" i Warcina, gdzie mieści się dawna siedziba Ottona von Bismarcka, obecnie Technikum Leśne. Dyrektor, Pan Piotr Mańka, bardzo sugestywnie przybliżył uczestnikom niezwykle powikłan± historię Pomorza, mówi±c o niemieckiej przeszłości i polskiej teraźniejszości terenów zwiedzanych przez nauczycieli bibliotekarzy z całej Polski. W swych wypowiedziach podkreślił działania, nad którymi czuwa i które realizuje z wielk± pasj±; przykładem jest opieka nad szpitalem dla dzikich ptaków.

Forum, organizowane własnymi siłami środowiska i niewielkim kosztem, miało do zaoferowania słuchaczom niezwykle bogaty merytorycznie program. Dorobek słupskich bibliotekarzy może stanowić nie tylko przedmiot ich słusznej dumy, ale także inspiracji dla innych regionów kraju. Tu nikt nie obawia się nowych wyzwań. Dlatego też na pytanie, gdzie odbędzie się następne Forum, organizatorki obecnego odpowiadaj±: jeśli nie będzie innych propozycji, Słupsk ponownie zaprasza.

Stanisława Fadrowska-Adamczyk

Nauczyciel - bibliotekarz

Zespołu Szkół w Izabelinie

6

Lwów, kwiecień 2005 roku

Pocz±tek kwietnia był dla nas, Polaków, czasem szczególnym. Czas wielkiej narodowej żałoby sprawił, że wiele osób do ostatniej chwili wahało się, czy jechać z Towarzystwem Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich do Lwowa w ramach wyjazdu edukacyjnego.

Pojechaliśmy jednak prawie wszyscy - smutni, przygaszeni, pełni refleksji, ale mimo wszystko - ciekawi nowych miejsc, wrażeń, przeżyć. Pierwszym etapem naszej podróży była Żółkiew - dawne włości rodów Żółkiewskich i Sobieskich. Pusty rynek otaczaj± mury miejskie, stoi zamek, w którym tak chętnie przebywał Jan Sobieski (tu prezentował zdobycze spod Wiednia). Zwiedziliśmy wczesnobarokowy kościół parafialny, kościół bazylianów, synagogę oraz dawny kościół dominikanów, gdzie znajduj± się groby matki i brata Jana Sobieskiego. Praca polskich konserwatorów pozwala żywić nadzieję, że te tak ważne dla kultury i historii Polski zabytki nie sczezn±, jak wiele innych polskich śladów...

Pi±tek był dniem niezwykle ważnym i ciekawym - rankiem wyruszyliśmy poza Lwów - do Oleska, Podhorców i Złoczowa. Olesko - zamek na wysokim wzgórzu, miejsce urodzin nieszczęsnego Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana Sobieskiego. Ogl±daj±c zrekonstruowane wnętrza XVII-wiecznego magnackiego dworu, stoj±c przed wielkim obrazem Marcina Altomontego "Sobieski pod Wiedniem" mieliśmy wrażenie, że obcujemy z wielk± histori±, chwał± oręża

7

polskiego i znakomit± sztuk±. Tym większym kontrastem był zamek w Podhorcach. Założenie pałacowo - obronne było ostatnio szpitalem psychiatrycznym i po jego wyprowadzce ulega katastrofalnej destrukcji. Po pustych pokojach hula wiatr, gwiżdże w marmurowych kominkach i trzaska oknami z wybitymi szybami. Podobnie w klasycystycznym kościele z fundacji i projektu Wacława Rzewuskiego - pachnie stęchlizn±, na bębnie kopuły widać ślady po kulach, bo strzelano do malowanych portretów ewangelistów...

Następnym punktem naszego programu miał być Złoczów. Tylko przytomności kierowcy zawdzięczamy, że bez wypadku skończyło się spotkanie z dawn± austriack± kolej± - nasz nowoczesny autokar nie zmieścił się pod wiaduktem. Zamiast ryzykować objazd przez Tarnopol, zdecydowaliśmy się na zwiedzanie Poczajowa.

Dawny kościół bazylianów ufundowany przez starostę kaniowskiego Mikołaja Potockiego, wchodzi w skład Ławry, czyli zespołu cerkiewno - klasztornego podległego Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego (choć to Ukraina!). Lśni±ce złotem kopuły, kolorowe wnętrza, ostentacyjne bogactwo, wielość osób dogl±daj±cych porz±dku, stanowiły przykry dysonans po zwiedzanych uprzednio katolickich czy unickich zabytkach. Odziane przymusowo w chustki i spódnice - zapaski, zwiedzałyśmy wnętrza, gdzie ze ścian patrzyły na nas wielkookie święte i czcigodni pustelnicy.

8

Jak pisałam już wcześniej, pi±tek był dniem

szczególnym. Dzień papieskiego pogrzebu zakończyliśmy w restauracji "Kopuła". We wnętrzu urz±dzonym w dawnym mieszkaniu Wolskich, wśród mebli, bibelotów, fotografii i wachlarzy, pośród wisz±cych na ścianach pami±tek po Arturze Grottgerze, po dawnym Lwowie i ludziach, którzy tworzyli jego niepowtarzaln± atmosferę, w skupieniu słuchaliśmy wierszy poświęconych Janowi Pawłowi II, fragmentów Jego pism, śpiewaliśmy "Barkę"... Nie mogę nie nawi±zać do dawnych właścicieli tego wnętrza - tu przecież mieszkała Wanda Monne', narzeczona i opiekunka Artura Grottgera i jej córka Maryla, młodopolska poetka .Tu także mieszkała córka Maryli - Beata Obertyńska, poetka i pisarka, której wstrz±saj±ce wspomnienia W domu niewoli, z sowieckiego więzienia i łagrów, przez wiele lat były na indeksie cenzury.

Kolejny dzień, sobotę, przeznaczyliśmy na poznawanie zabytków Lwowa: Cmentarza Łyczakowskiego, Cmentarza Orl±t, katedr czterech obrz±dków, ratusza i rynku z kamieniczkami pamiętaj±cymi króla Jana, apteki, gdzie pracował Ignacy Łukasiewicz i wreszcie Ossolineum, właściwie głównego celu naszego wyjazdu. Spotkało nas tam ogromne rozczarowanie - ledwie udało się wejść do gmachu Biblioteki im. W. S. Stefanyka (tak± nazwę nosi obecnie) i zwiedzić ogólnodostępne czytelnie, sale komputerowe, informatoria oraz mał± wystawę wydawnictw Ukraińskiej Akademii Nauk, której fili± jest biblioteka. Pracownie,

9

zbiory specjalne, polonica i cymelia pozostały dla nas niedostępne.

Ciekawe przeżycia przyniósł wieczór w Operze, najpiękniejszym bodajże budynku w całej przedwojennej Polsce, na moniuszkowskim "Strasznym dworze", wystawionym w języku polskim we współpracy z Wrocławiem.

Jeszcze pożegnalny spacer w niedzielny poranek po śpi±cym Lwowie i zacz±ł się nasz powrót do Polski. "Po drodze" zwiedzaliśmy Zamość - w strugach deszczu i w przenikliwym zimnie żałuj±c, że tak nagle przyszło załamanie pogody, które skutecznie uniemożliwiło dokładne poznanie tej perły nad perłami wśród polskich miast.

W drodze powrotnej, zmarznięci i zmęczeni snuliśmy jednak nowe plany, rozmawialiśmy o X Forum, które w październiku odbędzie się w Kołobrzegu oraz wspominaliśmy to, co przeżyliśmy podczas tych kilku dni we Lwowie i w jego okolicach.

Aldona Szpejn

Zespół Szkół nr 36 W Warszawie

Relacja z X Forum w Kołobrzegu

Jubileuszowe X Ogólnopolskie Forum Nauczycieli Bibliotekarzy odbyło się w dniach 21 - 22. 10. 2005r. Wzięło w nim udział 45 nauczycieli bibliotekarzy z całej Polski. Program tegorocznego zjazdu koncentrował się wokół tematu Biblioteka szkolna a twórczość dziecięca.

10

Uroczyste otwarcie z udziałem władz Urzędu Marszałkowskiego, Miasta i Powiatu oraz Rady Głównej TNBSP nast±piło w bibliotece Zespołu Szkół Morskich. Zgromadzonych przywitała główna organizatorka Forum Pani Teresa Stępowska. Na wstępie odczytany został list marszałka województwa zachodniopomorskiego, po czym głos zabrali włodarze miasta i powiatu oraz Pani Barbara Tomkiewicz prezes TNBSP. Jako gospodarz obiektu powitał uczestników Dyrektor Zespołu Szkół Morskich Pan Lech Pieczyński.

Po części oficjalnej, dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Kołobrzegu zaprezentowały przedstawienie pt. "Stokrotka", na motywach baśni Andersena. Inscenizację przygotowały Jolanta Wasila- polonistka, Mariola Legan - nauczyciel bibliotekarz z tej szkoły oraz Małgorzata Wojtaluk z biblioteki miejskiej w Kołobrzegu. Zarówno opracowany scenariusz jak też wykonanie, zdradzaj±ce aktorskie zacięcie małych artystów, spodobały się publiczności.

Do tematu patronuj±cego jubileuszowemu forum nawi±zywała też wystawa prac rysunkowych i literackich pt. Biblioteka w oczach dziecka oraz ekspozycja prac uczniów ze SP nr 4, dla których inspiracj± były wiadomości z historii techniki, zaczerpnięte z księgozbioru podręcznego.

Ważnym elementem obrad było uczestnictwo w obchodach 750 - lecia lokacji miasta Kołobrzeg. W tym celu uczestnicy Forum, przyozdobieni

11

w oryginalne - ręcznie wykonane opaski z emblematem Towarzystwa, udali się do hali sportowej Milenium. Głównym punktem programu stało się słowno-muzyczne widowisko historyczne, reżyserowane przez nauczycielkę SP nr 4, Pani± Marię Dudek pt. Sól ziemi praojców. W imponuj±cym i z dużym rozmachem przygotowanym widowisku ożyła na scenie historia miasta.

Niew±tpliw± atrakcj± było zaprezentowanie wyemitowanej przez NBP pami±tkowej monety- o nominale 2 zł. - z wizerunkiem Kołobrzegu. Odsłonięcia modelu monety i wręczenia specjalnych jej egzemplarzy dokonał, przybyły specjalnie na tę uroczystość, prof. Leszek Balcerowicz.

Czas po obiedzie wypełniony został zwiedzaniem miasta zabytkow± kolejk±, tzw. ciuchci±. Ciekawostki dotycz±ce miasta przekazywała nam przewodniczka PTTK i p. Teresa Stępowska.

Popołudniowo-wieczorna część Forum dotyczyła spraw organizacyjnych i problemów środowiska bibliotekarskiego. Redaktor naczelny "Biblioteki w Szkole" Pan Juliusz Wasilewski zaprezentował nowy wzór dziennika zajęć dla bibliotekarzy. Pani Barbara Tomkiewicz, prezes Rady głównej TNBSP, ustosunkowała się do zmian w podstawie programowej oraz poinformowała o planach likwidacji ścieżki czytelniczo - medialnej. Fakt ten uznała za niekorzystny dla naszej grupy zawodowej jako pomniejszaj±cy znaczenie pracy nauczycieli bibliotekarzy. Uwagi w tej

12

sprawie zostały skierowane do władz oświatowych.

Kontynuuj±c swoje wyst±pienia, poszczególne oddziały TNBSP zaprezentowały własny dorobek i największe osi±gnięcia ubiegłego roku. Koleżanki z sekcji kołobrzeskiej podkreśliły znaczenie współpracy nauczycieli bibliotekarzy z nauczycielami przedmiotów. Efektem takiej współpracy było wydanie ksi±żki z nagrodzonymi utworami literackimi uczniów- laureatów konkursów literackich o Kołobrzegu. Wszyscy uczestnicy Forum otrzymali tę ksi±żkę, nosz±c± tytuł: Jest takie miejsce Kołobrzeg - tytuł zaczerpnięty z wiersza poetki - Aliny Bratuś. Gość spotkania, poeta Eugeniusz Koźmiński opowiedział o działalności i dorobku twórczym członków Stowarzyszenia Kołobrzeskich Poetów.

Prezes Rady Oddziału TNBSP w Warszawie, Pani Wiesława Papierska zaprezentowała własny tomik poezji "Powroty", który został wł±czony do pakietów, przygotowanych przez organizatorów dla wszystkich uczestników.

Dyrektor biblioteki publicznej Pani Halina Filip, w prezentacji multimedialnej, podkreśliła wpływ współpracy biblioteki szkolnej i publicznej na twórczość dziecięc±. Niezmiernie interesuj±ce było wyst±pienie młodzieży z II LO im. Henryka Sienkiewicza. Grupa ta wydaje gazetkę szkoln± pt. "Łomot", odznaczon± przez Kuratora Zachodniopomorskiego nagrod± Szkolnego Pulitzera. Pełen wrażeń dzień zakończyło wspólne ognisko

13

integracyjne. W kolejnym dniu Forum koleżanki z koszalińskiego oddziału TNBSP zaplanowały wyjazd do Koszalina. W osobnym dziale koszalińskiego muzeum, podzieleni na dwie grupy, obejrzałyśmy wnętrze autentycznej wiejskiej chaty, przeniesionej z okolic Jamna, co było okazj± do zapoznania się z kultur± materialn± tego regionu. A potem odwiedziliśmy niezwykłe wydawnictwo ksi±żki artystycznej Kurtiak & Ley, mieszcz±ce się w pięknym secesyjnym budynku. Już na wstępie olśniły nas wspaniałe, stylowo urz±dzone wnętrza, w których zaprezentowano ksi±żki wykonane starymi technikami, drukowane na papirusie, pergaminie, zdobione złotem, oprawne w biał± skórę, wybijan± szlachetnymi kamieniami. Pośród zachwycaj±cych okazów sztuki wydawniczej znalazły się takie perły, jak: wydane specjalnie dla Jana Pawła II Listy św. Jana od Krzyża oraz inkrustowana bursztynami Biblia. O historii ksi±żki, o swojej pracy i studiach, poprzedzaj±cych wydanie każdej nowej pozycji, opowiadali w porywaj±cy sposób sami właściciele wydawnictwa - niezwykła para ludzi, dla których praca stała się prawdziw±, życiow± pasj±.

Po powrocie z Koszalina nadszedł czas na podsumowanie Forum i wręczenie uczestnikom certyfikatów wraz z wcześniej przygotowanymi przez organizatorów upominkami (m.in. wydawnictwa o Kołobrzegu). W imieniu wszystkich uczestników, serdeczne podziękowania za wkład w przygotowanie forum złożono Paniom : Teresie Stępowskiej i Marioli

14

Legan a także Bogusławie Owczarzak oraz gościnnym gospodyniom biblioteki ZSM, w której toczyły się obrady - Paniom: Barbarze Jasnoch i Barbarze Pi±tek. Szczególne podziękowania otrzymała Pani Iwona Wolicka ze ¦winoujścia, która niczym zawodowy reporter niestrudzenie dokumentowała wszystko, co działo podczas tych pamiętnych dni. Na pożegnanie odbyliśmy rejs statkiem po Bałtyku. Rejs zamkn±ł listę atrakcji, jakimi urozmaicali nam pobyt Gospodarze Forum.

Podczas obrad Forum sformułowano następuj±ce wnioski:

• Zorganizować spotkania z nauczycielami języka polskiego na temat nowej formy bibliografii zał±cznikowej przydatnej do opracowań maturalnych.
• Zwrócić uwagę na brak elementów wiedzy z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej w projekcie nowej podstawy programowej.
• Zachować DZIENNIK jako podstawowy dokument pracy nauczyciela bibliotekarza w szkole. Dbać o to, aby zapisy w dzienniku odzwierciedlały faktyczn± pracę, były konkretne i analityczne

Z żalem opuszczaliśmy gościnne miasto Kołobrzeg, ale jednocześnie pocieszała nas perspektywa przyszłorocznego spotkania - może tym razem w Poznaniu?

Jolanta Adamska i Jolanta Szymanek XL Liceum Ogólnokształc±ce w Warszawie

15

WIELKIE BIBLIOTECZNE CZYTANIE

Projekt opracowany i ogłoszony przez Radę Główn± TNBSP, zgodnie z zapowiedzi± ogłoszon± na IX Ogólnopolskim Forum Nauczycieli Bibliotekarzy w Słupsku, został przesłany do wszystkich oddziałów Towarzystwa, a także ogłoszony na stronie internetowej Biblioteki w Szkole. Propozycje podjęły następuj±ce oddziały: Bielsko-Biała; Bydgoszcz; Koszalin; Szczecin-¦winoujście; Warszawa. Istnieje nadal możliwość realizowania projektu w roku 2006, z dopuszczeniem modyfikacji w zakresie terminów, przebiegu i listy pozycji przewidzianych do czytania. W chwili obecnej Rada Główna opracowuje now± wersje projektu, która zostanie opublikowana na stronie internetowej Towarzystwa. Niniejszym przekazujemy krótk± relację z przebiegu przedsięwzięcia.

Oddział w Bielsku-Białej

Projekt został podjęty przez dwie szkoły, z modyfikacj± reguł i dostosowaniem ich do możliwości poszczególnych placówek.

• Szkoła Podstawowa nr 32 w Bielsku-Białej-Wapienicy. Maraton czytelniczy, zorganizowany przez nauczycieli bibliotekarzy powyższej szkoły, odbył się w trzech zaprzyjaźnionych bibliotekach szkolnych. Zorganizowano 32 grupy słuchaj±cych; zmieniały się one co pół godziny przez dwa kolejne dni (11 i 12 maja), w godzinach 8-16. Osobami czytaj±cymi byli nauczyciele, bibliotekarze, rodzice, uczniowie i absolwenci szkoły. (Ilona Jafernik, Bożena Kwiecień)

16

• Gimnazjum nr 4 w Bielsku-Białej. Akcję zorganizowano w dniach 9-13 maja 2005r. w ci±gu pięciu dni. Listę ksi±żek wzbogacono o pozycje wybrane przez czytaj±cych. Uczniowie chętnie słuchali lektorów, byli też zainteresowani tytułami utworów, bowiem w następstwie akcji słuchacze chętnie sięgali po zaproponowane ksi±żki zarówno w bibliotece szkolnej, jak też w filii Ksi±żnicy Beskidzkiej, sk±d wypożyczono część pozycji. (Renata Słonowska)

Oddział w Bydgoszczy

• Szkoła Podstawowa nr 2: czytanie zostało przeprowadzono w bibliotece szkolnej; zorganizowano 18 grup czytelniczych. Lektorami byli nauczyciele, inni pracownicy szkoły, rodzice i jeden starszy uczeń; akcji towarzyszyło wcześniejsze wykonanie zakładek do ksi±żek. (Agata Depka)

Oddział w Koszalinie

Program podjęły 4 szkoły gimnazjalne; organizatorzy akcji to nauczyciele bibliotekarze; czytano przez dwa kolejne dni po osiem godzin.

• Gimnazjum w Tychowie. Czytanie prowadzili: wójt gminy, dyrektorzy szkół i przedszkoli, nauczyciele, przedstawiciele służby zdrowia, parafii oraz studenci. (Beata Bekisz)
• Gimnazjum nr 5 w Koszalinie. Czytaj±cy to: przedstawiciele Rady Rodziców, dziadkowie, nauczyciele - emeryci, bibliotekarze biblioteki publicznej i absolwenci szkoły. (Małgorzata Noga)
• Gimnazjum Gminne w Sianowie: w programie uczestniczyły 34 osoby. (Alicja Denis)

17

• Publiczne Gimnazjum Osadników Wojskowych w ¦widwinie. Rada Główna otrzymała bogate materiały (także w postaci elektronicznej), oraz relację od nauczycieli bibliotekarzy tamtejszej szkoły -organizatorów przedsięwzięcia. Do czytania zaproszono znanych ludzi ze środowiska lokalnego. Czytali między innymi: Burmistrz Miasta, Przewodnicz±cy Rady Miasta, Kierownik Wydziału Oświaty, Kultury i Zdrowia, Dyrektor ¦widwińskiego Ośrodka Kultury, Dyrektor Dzieciowiska, Dyrektorzy Szkoły, rodzice, sponsorzy, nauczyciele. Zgodnie z projektem, czytaj±cy i słuchaj±cy (w liczbie 220 uczniów) zmieniali się co godzinę. Miejscem imprezy była czytelni szkolna, specjalnie przygotowana i udekorowana na tę uroczystość. Dzięki hojności sponsorów każdy uczestnik akcji otrzymał ksi±żkę oraz długopis z nadrukiem, lektor dostał imienne podziękowanie, długopis i kwiaty, zaś wszyscy częstowani byli ciastem i słodyczami. Biblioteka szkolna przez dwa dni zamieniła się w prawdziw± świ±tynię czytania. Młodzież z ogromnym zainteresowaniem słuchała prezentowanych tekstów, często prosz±c o przedłużenie czasu czytania. Zaproszeni goście deklarowali chęć udziału w podobnych przedsięwzięciach. (Bogusława Sczęsna-Jurkowska, E. Szwedkowska -Stoltman, B. Pińczuk)

Oddział w Szczecinie

• Gimnazjum Publiczne nr 1 w ¦winoujściu: program organizowany przez nauczycieli bibliotekarzy realizowano przez dwa kolejne dni (10-11 maja).

18

W pierwszym dniu zaproszono znane osoby ze środowiska świnoujskiego (m. in. Prezydenta Miasta). Spotkania czytelnicze poł±czone były z obchodami 60-lecia Państwowości Ziem Pomorza Zachodniego; Wykorzystano legendy zwi±zane z tym regionem. W drugim dniu do czytelni zostały zaproszone sześcioletnie dzieci z s±siedniego przedszkola. Tym razem gimnazjaliści czytali małym gościom, ł±cz±c czytanie z inscenizacj± i zabaw±. (Iwona Wolicka, Beata Dziadulewicz)

Oddział w Warszawie

• Gimnazjum nr 15 w Warszawie: za przygotowanie projektu edukacyjnego i koordynację zadań odpowiadała biblioteka szkolna. Jako lektorzy zostali zaproszeni dyrektorzy, nauczyciele z własnej i zaprzyjaźnionej szkoły oraz kierownik Wypożyczalni nr 75. Organizator zadbał o ładny wystrój i mił± atmosferę w czytelni szkolnej. Pierwszego dnia w głośnym czytaniu uczestniczyło 345 osób, a następnego 233. Słuchacze siedzieli w półkolu przed osob± czytaj±c±. Na zakończenie spotkania każdy lektor otrzymał bukiecik stokrotek. Akcji towarzyszyła wystawa Ekslibrisy bibliotek szkolnych; wykonane zostały przez uczniów i wypożyczone z Warszawskiej Galerii Ekslibrisu. (Ewa Kucharczyk)
• Zespół Szkół Licealnych i Technicznych nr 1 na ulicyWiśniowej w Warszawie: kilka dni wcześniej imprezę rozreklamowali uczniowie za pomoc± plakatów przygotowanych na zajęciach z Wiedzy o Kulturze. Oni też zapewnili oprawę plastyczn±

19

w dniuWielkiego Bibliotecznego Czytania. W klimat czytelniczego święta wprowadziły nas uczennice, recytuj±c wiersze, których tematem była ksi±żka. W ci±gu 8 godzin lekcyjnych przeczytaliśmy wspólnie 151 stron powieści Eduarda Mendozy pt.: Przygoda fryzjera damskiego. Czytelnicz± sztafetę rozpocz±ł Pan Dyrektor, a zakończył nauczyciel chemii. W trakcie wł±czyli się uczniowie z wcześniej zgłoszonych klas i nauczyciele. Wielkie Biblioteczne Czytanie było świetn± zabaw±, głównie za spraw± tej ciekawej powieści, po któr± w bibliotece od razu uformowała się kolejka. Oto opinie niektórych uczniów na temat wspólnego czytania: "Akcja Wielkie Biblioteczne Czytanie wydaje mi się bardzo dobrym pomysłem. Zachęciła mnie do wypożyczenia czytanej wspólnie ksi±żki Eduardo Mendozy. Myślę, że takie akcje powinny odbywać się częściej, ponieważ s± one miłym urozmaiceniem lekcji." Basia II La

"Akcja Wielkie Biblioteczne Czytanie wzbudziła we mnie wielkie zainteresowanie. Według mnie czytana lektura była bardzo ciekawa. Uważam, że takich akcji powinno odbywać się więcej, gdyż pomagaj± one zintegrować społeczeństwo szkolne". Ola II La. (Sylwia Bł±żejewska)

• Gimnazjum nr 38 w Warszawie. W ramach Tygodnia Bibliotek, pragn±c ożywić czytelnictwo literatury pięknej, zorganizowano Wielkie Biblioteczne Czytanie dla młodzieży gimnazjalnej. W ustalonych dniach 12 i 13 maja 2005 r. nauczyciele i uczniowie czytali wspólnie ksi±żki w ci±gu jednej, zaplanowanej

20

godziny lekcyjnej. Ta sztafeta czytelnicza trwała przez dwa dni w nieprzerwanym cyklu kilku godzin. Czytanie odbywało się w specjalnie przygotowanej na tę uroczystość czytelni szkolnej. Akcj± zostały objęte wszystkie klasy. Spotkanie w czytelni było okazj± do wyróżnienia najbardziej aktywnych czytelników, reklamy ciekawych ksi±żek młodzieżowych, prezentacji sztuki pięknego, płynnego czytania, a także zachęcenia do częstego odwiedzania biblioteki. Pami±tkowe zdjęcia z "Wielkiego Bibliotecznego Czytania" rozesłałam poczt± elektroniczn± uczniom poszczególnych klas. Po tych zajęciach zważyłam duże zainteresowanie ksi±żkami prezentowanymi w czasie wspólnego czytania. Impreza bardzo podobała się uczniom, dyrekcji szkoły i nauczycielom, dlatego w przyszłym roku zamierzam również w naszej szkole zorganizować tę pożyteczn± akcję czytelnicz±. (Alicja Adamowska)

• Szkoła Podstawowa nr 23 w Warszawie: jako lektorzy zaangażowani zostali nauczyciele i rodzice, natomiast słuchaczami byli uczniowie klas 0-6, a także dzieci z Przedszkola nr 111. W ci±gu dwóch dni w akcji wzięło udział 417 słuchaczy. Tłem dla czytaj±cych była wystawa z okazji dwusetnej rocznicy urodzin H. Ch. Andersena. Na zakończenie spotkania każdy lektor otrzymał zakładkę do ksi±żki wykonan± przez dzieci ze świetlicy. W ramach rewanżu uczniowie zostali zaproszeni przez Dzielnicow± Bibliotekę Publiczn± dla Dzieci i Młodzieży nr 41 na imprezę czytelnicz± organizowan± przez tę bibliotekę. (Maria Kunicka)

21

• Zespół Szkół w Izabelinie: W dniach 9-10maja2005 r. Biblioteka Szkolna w Izabelinie wł±czyła się do ogólnopolskiej akcji Wielkie Biblioteczne Czytanie. Objęto ni± uczniów klas I-VI szkoły podstawowej.

Z tej okazji przygotowano wiele atrakcyjnych imprez i spotkań:

• z autork± dla dzieci i młodzieży - Ann± Onichimowsk±;
• z aktorem Teatru Współczesnego w Warszawie - Januszem Nowickim;
• z redaktorem TVP 1 - Stanisławem Snopkiem;
• z przedstawicielami władz Gminy.

Zaproszenie do czytania przyjęli m.in. księża, lekarze, działacze lokalni, siostry zakonne, dyrektorzy firm, nauczyciele i rodzice.

W poniedziałek 9 maja 2005 r. o godz. 8.00 uroczystego otwarcia "Czytania" dokonał Dyrektor Zespołu Szkół w Izabelinie Pan Antoni Zych., który z prawdziwym talentem aktorskim rozpocz±ł lekturę fragmentu utworu Anny Onichimowskiej O zebrze, która nie chciała być w kwiatki. Uczniowie, doceniaj±c wagę wydarzenia, przybyli do szkoły w galowych strojach. Kolejne spotkania odbywały się zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem, w każdym z nich uczestniczyło kilkanaścioro dzieci. Ogółem udział w przedsięwzięciu wzięło ponad 600 uczniów.

Te dwa Dni czytania poprzedzone były specjalnymi działaniami uczniów zainspirowanymi przez bibliotekę szkoln±:

• konkursem plastycznym i literacko - edytorskim,

22

zwi±zanym z obchodami 200 rocznicy urodzin H. Ch. Andersena (projektowanie kostiumów dla bohaterów baśni, wykonanie własnej ksi±żki);

• przygotowaniem widowiska teatralnego przez Koło Biblioteczne "Sowy" wg baśni Andersena, które wystawiono następnie podczas trwania Dni z wykorzystaniem w/w kostiumów ;
• konkursem na Czytelnika Roku, którego finalne efekty zostały ogłoszone i nagrodzone podczas trwania owych Dni

A oto w ogólnym zarysie przebieg zróżnicowanych form Wielkiego Bibliotecznego Czytania - każdy z punktów programu miał odrębny charakter.

Pani Anna Onichimowska czytała i recytowała utwory własnego autorstwa: Sen, który odszedł, Najwyższa góra świata, Dzieci zorzy polarnej. Autorka szybko nawi±zała kontakt ze słuchaczami i pozyskała ich zainteresowanie. Dzieci zadawały jej bardzo spontaniczne i szczere pytania. Na zakończenie były pami±tkowe autografy oraz serdeczne, indywidualne dedykacje.

Pan Janusz Nowicki rozpocz±ł swoje spotkanie czytaniem Koziołka Matołka; w trakcie prezentacji wcielał się sugestywnie w postacie bohaterów, zaś uczniowie otrzymali zadanie, aby czytany tekst wyrazić w postaci rysunku;

Przy czytaniu wybranych fragmentów Kosmatka ze Starej Wierzby Hanny Zdzitowieckiej dzieci miały możliwość wyrażenia swoich odczuć i wyobrażeń poprzez zaprojektowanie rysunku na komputerze pt. Najciekawsza przygoda Kosmatka - przy użyciu programu Power Point

23

lub zilustrowania wybranej przygody zdjęciami owadów, płazów lub ptaków wyszukanymi w Internecie.

Wieloetapowy przebieg miało czytanie ksi±żki Lucyny Krzemienieckiej Z przygód krasnala Hałabały :

• głośne czytanie wraz z dialogiem dotycz±cym tekstu;
• nauka piosenki Leśne krasnoludki
• zabawy ruchowe ze śpiewem
• błyskawiczne tworzenie dekoracji zwi±zanej z treści± ksi±żki (elementy dekoracyjne przygotowane przez dzieci wcześniej).

Czytanie fragmentów ksi±żki Liliany Bardijewskiej pt. Zielony wędrowiec było wstępem do dalszych działań. Zadaniem dzieci było namalowanie Zielonego Wędrowca zgodnie ze swoj± wyobraźni± lecz z zastosowaniem ciekawej techniki - rozdmuchiwaniu kropli farby na papierze. Oczy postaci wykonane zostały z plasteliny. Dopiero po ukończeniu pracy uczniowie mogli zobaczyć oryginalne ilustracje autorstwa p. Kiljańskiego i porównać własny projekt z wizj± znakomitego artysty.

Short Stories for Reproduction, Jon Hill - głośne czytanie krótkich historyjek z elementami humoru angielskiego obejmowało tłumaczenie trudniejszych wyrazów i zwrotów na język polski, pytania sprawdzaj±ce zrozumienie historyjki (po angielsku) oraz informację zwrotn± w postaci pytania o najzabawniejsze opowiadanie lub sytuację. Wielkie wrażenie na uczniach zrobiła ksi±żka Grzegorza Kasdepke pt. Kuba i Buba czyli awantura do kwadratu. Dzieci słuchały uważnie humorystycznych opowiadań o kłótliwych bliźniakach i próbowały ocenić

24

ich zakończenie. Poznały również wiele zabaw, dzięki którym można unikn±ć nudy. Radość przynosiło rozwi±zywanie zagadek Kuby i Buby oraz quiz Czy jesteś dziecinny. Na zakończenie, za przykładem ksi±żkowych bohaterów, uczniowie wykonali kilka ćwiczeń gimnastycznych.

W ramach obchodów Tygodnia Czytania biblioteka szkolna podjęła szereg działań, które miały na celu upowszechnianie wiedzy o informacyjnej, edukacyjnej i kulturotwórczej roli bibliotek, ich różnorodnej ofercie usługowej, bogactwie zasobów a także przybliżenie ich wizerunku jako instytucji nowoczesnych i przyjaznych społeczeństwu. Głośne czytanie dzieciom uczy je myślenia, rozwija język, pamięć i wyobraźnię, buduje i umacnia wzajemne więzi, zapewnia emocjonalny rozwój dziecka, ułatwia naukę w szkole, kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy z różnych dziedzin. Tak więc Wielkie Biblioteczne Czytanie stało się niezwykle atrakcyjnym wydarzeniem w życiu Szkoły.

Przebieg akcji uważam za bardzo udany, a sam± jej ideę za ważn± i godn± kontynuacji w latach następnych. W jej tegoroczn± realizację wł±czyło się z ogromnym zaangażowaniem wiele osób ze środowiska lokalnego, aktywnie wspierał j± dyrektor szkoły. Czytaj±cy wnosili do zajęć własne pomysły, dbali aby spotkania te były dla dzieci ciekawe i dostarczyły niezapomnianych wrażeń, starali się wci±gn±ć sluchaczy do wspólnej zabawy inspirowanej ksi±żk±. Wszyscy uczestnicy imprezy otrzymali drobne upominki (ksi±żki, zakładki do ksi±żek, czasopisma młodzieżowe), co było możliwe dzięki

25

Sponsorom: Szkole Podstawowej w Izabelinie i Agencji Reklamowo-Wydawniczej Arkadiusza Grzegorczyka.

Obchody Tygodnia Bibliotek przebiegały u nas w wyj±tkowo miłej atmosferze. Każda nowa grupa rozpoczynała czytanie nowego tekstu; tekst rozpoczęty, a nie zakończony, stawał się zachęt± do samodzielnego czytania dalszego ci±gu ksi±żki. Osoby czytaj±ce poszczególnym grupom dokonywały pami±tkowego wpisu do ksi±żki - planszy. Na zakończenie uroczystości zaproszonych gości czekała miła niespodzianka - degustacja ogromnego tortu w formie ksi±żki, upieczonego przez nasze panie kucharki - specjalnie na to biblioteczne święto.

Podczas wspólnego spotkania planowano nowe wyzwania, pojawiły się już następne pomysły na czytanie dzieciom w roku 2006. (S. Fadrowska-Adamczyk)

MŁODZIEŻ W PRACOWNI MULTIMEDIALNEJ

Komputer jest urz±dzeniem, które usprawnia pracę również w bibliotece szkolnej. W XXI wieku, niemal każdy potrafi nim się posługiwać, czy korzystać z dobrodziejstwa Internetu. Jednak s± i tacy, którym komputer nie jest bliski. W celu przybliżenia i usprawnienia pracy w procesie edukacji, w szkołach organizowane s± pracownie komputerowe, często bardzo bogato wyposażone; te właśnie miejsca informacji multimedialnej to pracownie interdyscyplinarne.

W XX Liceum Ogólnokształc±cym im. Bolesława

26

Chrobrego w Warszawie przy ulicy Objazdowej 3 w bibliotece szkolnej znajduje się taka pracownia. Czynna jest cztery razy w tygodniu z przeznaczeniem dla uczniów, rodziców, nauczycieli oraz innych pracowników szkoły.

Obowi±zuje w niej odrębny Regulamin Pracowni Multimedialnej-dlatego, dyżuruj±cy w tym pomieszczeniu nauczyciele bibliotekarze, wymagaj± od uczniów przestrzegania ustalonych zasad.

Pracownia multimedialna budzi wśród uczniów wielkie zainteresowanie, ponieważ posiada dostęp do Internetu. Istnieje również możliwość wydrukowania wykonanych przez uczniów prac na drukarce laserowej. Na każdym z dziesięciu dostępnych dla użytkowników komputerów zainstalowany jest napęd DVD, w zwi±zku z czym można przegl±dać płyty nie tylko CD, ale i DVD. W jednym z komputerów jest nagrywarka CD, zatem uczniowie pisz±cy swoje prace w czytelni mog± je zapisywać nie tylko na dyskietkach, ale również na płytach. Osobny komputer - przeznaczony jest wył±cznie dla nauczycieli, którzy również bardzo chętnie z niego korzystaj±. Kolejnym urz±dzeniem dostępnym dla czytelników jest skaner, dzięki któremu uczniowie, którzy potrzebuj± przetworzyć jakiś obraz do swojej pracy, maj± możliwość wykonania tej czynności w bibliotece z wykorzystaniem dostępnych woluminów czy też prenumerowanych czasopism.

Zakupione przez bibliotekę programy multimedialne, płyty CD czy zał±czane do prenumerowanych czasopism inne materiały - wyeksponowane s± w Pracowni Multimedialnej

27

na specjalnych stojakach; uczniowie mog± swobodnie na bież±co korzystać ze zgromadzonych multimediów.

Nauczyciel bibliotekarz, dyżuruj±cy w pracowni opracowuje w osobnym komputerze zbiory biblioteki szkolnej za pomoc± nowo zakupionego programu bibliotecznego MOL Optivum.

S±dzę, iż młodzież, która korzysta z bogato zaopatrzonej biblioteki, wykształci w swoim procesie samokształceniowym nawyk wykorzystywania nowości technicznych i kieruj±c swoje kroki do biblioteki szkolnej, będzie mieć świadomość, iż XXI wiek niesie ze sob± również pomoc w edukacji, w postaci komputera. Należy tylko umiejętnie posługiwać się zdobyczami techniki, ale ponoć: chcieć - to móc...

Mariola Stołek - Nawrocka XX Liceum Ogólnokształc±cego im. Bolesława Chrobrego

Informujemy, że:

• 11 stycznia 2006 r. o godz. 15,30 w siedzibie TNBSP, oddział w Warszawie organizuje spotkanie opłatkowe, na które s± zaproszeni także przedstawiciele wszystkich oddziałów z Polski;
• w lutym prezesi oddziałów TNBSP spotkaj± się w siedzibie Towarzystwa w celu wymiany informacji i przedyskutowania aktualnych problemów;
• kolejne stanowisko dotycz±ce "Edukacji czytelniczej i medialnej", w zwi±zku z projektem nowej podstawy programowej, autorki przekazały odpowiednim instytucjom;
• po świętach Wielkanocnych 2006 r. planuje się wyjazd edukacyjny do Szwajcarii - z uwzględnieniem Rapperswilu, w którym to mieście pracował jako bibliotekarz Stefan Żeromski;

28

Spis treści

Od redakcji......................................................1

Słupskie Forum................................................3

Lwów (wyjazd edukacyjny)...........................7

Relacje z X Forum w Kołobrzegu..............10

Wielkie biblioteczne czytanie...................16

Młodzież w pracowni multimedialnej.......26

Informacje....................................................28

Wydawnictwo: Rada Główna TNBSP

Redaguje zespół: Wiesława Papierska

Barbara Tomkiewicz

Mariola Stołek-Nawrocka

Szata graficzna: Joanna Gwiazda

Siedziba Rady Głównej i Rady Oddziału

Szkoła Podstawowa nr 211

ul. Nowy ¦wiat 21 a

00 - 029 Warszawa

tel. 826 - 47 - 85, tel. kom. 0 603 411 585

www.tnbsp.prv.pl

Dyżury: we wtorki, w godzinach 16 ° ° - 18 ° °

wersja spakowana w formacie Microsoft Word (967 KB)