Program konferencji prof. dr hab. Halina Kosętka (AP Kraków) Kierunki i formy kształcenia kadry dla szkolnych centrów informacji na przykładzie IINiB AP w Krakowie dr Hanna Batorowska (AP Kraków) Centrum Informacyjne miejscem propagowania i rozwoju kultury informacyjnej dr Bogumiła Staniów (Uniwersytet Wrocławski) Biblioteki szkolne w Polsce - dokąd zmierzamy? mgr Halina Kowalczyk - Wilk (MENiS, Warszawa) Przedsięwzięcia MENiS związane z tworzeniem centrów informacyjnych w szkołach mgr Bożena Boryczka (OEIiZK, Warszawa) Centrum multimedialne i informacyjne w szkołach polskich w 2003 roku - wyniki badań ankietowych dyr. Ewa Kawończyk (ZS im. W. Goetla, Sucha Beskidzka) Bariery na drodze dyrektora dążącego do utworzenia szkolnego centrum informacji dyr. Leszek Bernaczyk (Szkoła Podstawowa, Stęszew) Multimedialne centrum informacji w szkole podstawowej ważnym ogniwem procesu dydaktycznego dr Barbara Kamińska - Czubała (AP Kraków) Formy pracy szkolnego centrum informacji mgr Anna Tomczyk-Churska (ZSO "Gimnazjum Akademickie", Toruń) Metody pracy w centrum informacji na przykładzie Gimnazjum Akademickiego w Toruniu dr Władysław Marek Kolasa (AP Kraków) Bazy danych i czasopisma elektroniczne w szkolnym centrum informacji mgr Stanisław Skórka (AP Kraków) Projekty uczniowskie w działalności centrum. Architektura informacji hipertekstowego podręcznika mgr Izabela Rudnicka (ZS nr 24 , Warszawa) Działalność centrum informacji w zakresie edukacji medialnej na przykładzie Zespołu Szkół Nr 24 im. prof. Stefana Bryły w Warszawie mgr Anna Krawczuk i mgr Zdzisław Babicz (Centrum Edukacji Nauczycieli, Białystok) Zarządzanie informacją w Multimedialnym Centrum Informacyjnym szkoły dr inż. Jacek Gajkiewicz (MOL Sp.z o.o., Gdynia) Zmiany warsztatu pracy bibliotekarza w konsekwencji automatyzacji biblioteki szkolnej

Konkluzją większości referatów i wystąpień podczas konferencji naukowej - "Centrum informacyjne - przyszłością polskiej szkoły" (Warszawa, 15 maja 2004) było wołanie o standardy współczesnej biblioteki szkolnej.

Chyba wszyscy uczestnicy spotkania byli zgodni, że modelowym rozwiązaniem dla współczesnej biblioteki szkolnej jest ogólnoszkolna pracownia, która - bazując na zgromadzonych zbiorach (od książek i czasopism po multimedia), możliwościach wyszukiwania informacji przez internet - aktywnie i wielokierunkowo wspiera proces dydaktyczno-wychowawczy. W pracowni tej sprzęt techniczny ma być umiejętnie wykorzystywany jako narzędzie do prowadzenia pracy pedagogicznej.

Autorzy poszczególnych referatów i wystąpień (szczegóły programu - zob. ramka) mówili o centrum z różnych punktów widzenia: od bardziej ogólnych rozważań na temat modelu biblioteki-centrum informacyjnego, klimatu i uwarunkowań zewnętrznych towarzyszących bibliotekom, do pokazania interesujących konkretnych działań bibliotek, które - jak się wydaje - funkcje centrum informacyjnego już w znacznym stopniu wypełniają (głównie dzięki szczęśliwemu połączeniu zapału wyjątkowych osób z wyjątkowymi okolicznościami). Nie zabrakło też omówienia badań ankietowych, które pokazują stan zaawansowania przekształceń bibliotek na początku 2004 r. Z dużym aplauzem spotkało się wystąpienie Leszka Bernaczyka (dyrektor Szkoły Podstawowej w Stęszewie i inicjator przekształcenia biblioteki szkolnej w centrum informacyjne). Treść referatów (a także towarzyszące im prezentacje) można znaleÄ˝ć na stronie www konferencji - http://biblioteka.oeiizk.waw.pl/ref_konf.html. Część tych tekstów już ukazała się na łamach "Biblioteki w Szkole" (nr 4/2004) dwa dalsze są w druku (nr 4 i 5/2004).

Konieczność opracowania standardów dla bibliotek wynika przede wszystkim z konieczności określenia ich funkcji, wyposażenia, zatrudnienia. Podkreślono potrzebę lepszego umocowania prawnego bibliotek szkolnych, pokazania władzom oświatowym, samorządom, dyrektorom i pracownikom szkół, a wreszcie samym bibliotekarzom wzorca minimum, do którego należałoby bibliotekę upodabniać. Oczywiście wielu mówców kierowało postulaty pod adresem MENiS widząc w nim urząd, któremu powinno zależeć na wspieraniu przekształceń w bibliotekach i który ma odpowiednie moce sprawcze. Okazało się, że nie jest to takie oczywiste. Halina Kowalczyk-Wilk, która do niedawna pracowała w MENiS i przez bodajże 9 ostatnich lat koordynowała w resorcie sprawy bibliotek szkolnych, z zapałem przekonywała zebranych, że zapis art. 67 ustawy o systemie oświaty (który mówi m.in., że każda szkoła powinna zapewnić uczniom m o ż l i w o ś ć korzystania z biblioteki) oznacza, iż w każdej szkole m u s i  być biblioteka, a także dała do zrozumienia, że wydawaniem jakichś obligatoryjnych standardów dla bibliotek (np. w postaci aktu prawnego) resort edukacji raczej nie jest szczególnie zainteresowany. Padło nawet stwierdzenie, że najlepszym standardem dla polskich bibliotek jest Manifest bibliotek szkolnych IFLA/UNESCO.

Inny przedstawiciel MENiS - Arkadiusz Stefan (Departament Strategii Edukacyjnej i Funduszy Strukturalnych) - poinformował o wdrażanym właśnie programie "Internetowe centra informacji multimedialnej w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych". Jest to jedno z wielu przedsięwzięć (finansowanych z funduszy UE), które zajmują się informatyzacją szkół, ale ma charakter szczególny, bo jest adresowane bezpośrednio do bibliotek. W ramach programu w ciągu trzech najbliższych lat do bibliotek szkolnych (wszystkich typów) i pedagogicznych ma trafić ponad 15 tys kompletów (4 komputery i osprzęt - w szkołach i filiach bibliotek pedagogicznych, 6 komputerów i osprzęt - w pedagogicznych bibliotekach wojewódzkich). Sprzęt ten zostanie zakupiony centralnie i będzie kierowany do szkół za pośrednictwem kuratoriów. Szkoła będzie  musiała spełnić następujące warunki: mieć bibliotekę z czytelnią, zatrudniać nauczyciela bibliotekarza (prawdopodobnie będzie wymóg całego etatu) przeszkolonego w zakresie obsługi powierzonego sprzętu, mieć zabezpieczone  pomieszczenie z odpowiednimi meblami. Sporo kontrowersji wzbudziła informacja, że powierzony sprzęt komputerowy nie będzie mógł być wykorzystywany do celów administracyjnych, do których Arkadiusz Stefan zaliczył prowadzenie katalogów bibliotecznych.

Podczas konferencji - z inicjatywy Bogumiły Staniów (Wrocław) i Hanny Sokołowskiej (Lublin) - zrodziła się koncepcja opracowania środowiskowego projektu standardów dla biblioteki szkolnej.

Konferencję przygotowały wspólnie Ośrodek Edukacji Informacyjnej i Zastosowań Komputerów (organizacja) oraz Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Akademia krakowskiej Akademii Pedagogicznej (opieka merytoryczna). Inicjatorką i dobrym duchem przedsięwzięcia była Bożena Boryczka, która nie załatwiła tylko jednego - ładnej pogody.

Juliusz Wasilewski

Powrót