Spadek czytelnictwa wraz z wiekiem uczniów notowany w bibliotece szkolnej gimnazjum

Powrót

Identyfikacja problemu

Nasze Gimnazjum to placówka zmieniająca swój profil ze szkoły podstawowej. Założeniem nauczyciela bibliotekarza w młodszych klasach szkoły podstawowej było wdrożenie uczniów do systematycznego sięgania po lekturę, czytanie jej ze zrozumieniem, dzielenie się spostrzeżeniami z kolegami w klasie i nauczycielem - prowadzenie zeszytu lektur. Uczniowie po pierwszym półroczu klasy pierwszej byli uroczyście pasowani na czytelnika i raz w tygodniu odwiedzali bibliotekę szkolną całą grupą, wymieniali przeczytaną lekturę na nową, opowiadali na forum klasy treść książeczki, brali udział w konkursach dotyczących znajomości lektur, wykonywali ilustracje prezentowane w bibliotece lub klasie. Od klasy czwartej już samodzielnie korzystali z biblioteki szkolnej i już od tego momentu obserwowano pojedynczych uczniów, którzy stronili od książek. Im starsi są uczniowie, tym rzadziej odwiedzają bibliotekę szkolną i bynajmniej nie zależy to zjawisko od zasobności domowej biblioteczki, czy też korzystania z okolicznych bibliotek.

Geneza i dynamika zjawiska

Ponieważ w tym roku szkolnym mamy do czynienia z pełnym gimnazjum i starszymi klasami szkoły podstawowej, obserwuje się dużo mniejsze zainteresowanie uczniów książką. Zjawisko to potwierdzane jest przez nauczycieli języka polskiego, którzy mają coraz większy problem z wyegzekwowaniem przeczytania lektury, prezentacją przez uczniów różnych wypracowań, obserwują ubożenie języka uczniów, niski poziom stylistyczny wypowiedzi, brak lub słabą orientację w nowościach wydawniczych.

Znaczenie problemu

Podstawowym zadaniem szkoły i biblioteki jest rozwijanie samodzielnego myślenia uczniów, rozwijanie ogólnej inteligencji uczniów, umiejętności organizowania czasu wolnego, indywidualnej pracy z tekstem, wartościowania i charakterystyki prezentowanych tam zjawisk i problemów. Zjawisko spadku czytelnictwa wpływa na niski poziom słownictwa uczniów, nieumiejętność czytania tekstów ze zrozumieniem również przez ludzi dorosłych (badanie "Gazety Wyborczej"), nieumiejętność organizowania czasu wolnego w sposób kulturalny i sięganie po środki zastępcze.

Prognoza

Pozytywna - poprawa stanu czytelnictwa i systematyczny, zgodny z indywidualnymi zainteresowaniami uczniów, dobór literatury wypływający z potrzeby, a nie z przymusu.

Negatywna - zastępowanie czytania lektur streszczeniami, oglądaniem filmów, brak nawyku czytania, ubożenie słownictwa, nieumiejętność wyrażania własnych myśli i sądów.

Propozycje rozwiązań

Cele:

Świadome i systematyczne sięganie po lekturę, podniesienie kompetencji uczniów w zakresie czytania ze zrozumieniem.

Zadania:

We współpracy z nauczycielami języka polskiego i wychowawcami klas należy dążyć do spopularyzowania czytania, nie tylko obowiązkowych lektur szkolnych, ale także innych pozycji beletrystycznych i popularnonaukowych. Przy okazji lekcji wychowawczych i spotkań nauczyciela bibliotekarza z uczniami należy uzasadniać celowość czytania i dzielenia się spostrzeżeniami z innymi, wyeliminować fałszywy wstyd młodzieży o niższym poziomie intelektualnym zabraniający im czytać i opowiadać o tym kolegom. Wzbogacenie zbiorów biblioteki szkolnej o atrakcyjne nowości wydawnicze.

Wdrażanie oddziaływań

Uświadamianie uczniom celowości czytania lektur poprzez pogadanki na lekcjach języka polskiego, lekcjach z wychowawcą, spotkaniach z nauczycielem bibliotekarzem

Wskazywanie na różnice interpretacji streszczeń i filmów tworzonych na podstawie książki

Organizowanie konkursów literackich, recytatorskich i plastycznych dotyczących książki

Systematyczne spotkania z miłośnikami książki i rekomendacja książki

Prezentacja scenek z przeczytanych lektur

Spotkania z autorami książek w ramach zajęć pozalekcyjnych

Efekty oddziaływań

Wzrost czytelnictwa uczniów, świadome korzystanie z biblioteki szkolnej i biblioteczki prywatnej

Wypływające z potrzeby uczniów uczestnictwo w akademiach szkolnych i korzystania z zaproszeń na imprezy kulturalne

Wymaganie stosowania na wszystkich przedmiotach dłuższych form wypowiedzi i uzasadniania swoich racji

W czasach rozwoju techniki i wielkiej ilości informacji i bodźców oddziałujących na młodego człowieka, w dobie ogromnych wymagań rynku pracy i związanych z tym umiejętności młodzieży, bardzo istotnym wydaje się fakt sprawnego posługiwania się tekstem, umiejętność korzystania ze źródeł informacji, systematyczność i możliwość wyboru wśród tak wielu propozycji, z których książka mimo wszystko powinna znaleźć odpowiednie sobie miejsce. I z pewnością nie mają racji ci, którzy przewidują jej szybkie odejście w zapomnienie!

opracowała: Wawoczny Jolanta

Powrót